اخیرا هند با افزایش تعداد موارد ابتلا (۲۰۰هزار مورد روزانه) در حد یک موج گسترده روبرو بود که آن را با ۱۵/۳ میلیون ابتلا از ابتدای پاندمی تابحال، در رتبه دوم جهان قرار داد. به تازگی واریانت جدیدی به نام B.1.617 شناسایی شده که احتمال می‌دهند عامل این موج بوده باشد.
کشور هند نسخه جهش یافته ویروس کرونا به نام B.۱.۶۱۷ را برای اولین بار در ماه اکتبر سال گذشته گزارش کرد. گونه B.۱.۶۱۷ جهش‌های مختلفی داشته است که دو مورد قابل توجه آن E۴۸۴Q و L۴۵۲R نام دارند. به همین دلیل این گونه با عنوان گونه‌ای با جهش مضاعف شناخته شده است. سازمان جهانی بهداشت (WHO) نیز اعلام کرده است که این ویروس کرونا به دلیل "جهش مضاعف" آن به مراتب از دیگر گونه‌ها مسری‌تر است.
جولان کرونای هندی در ۲۱ کشور جهان
این واریانت تابحال در ۲۱ کشور دیده شده و وزارت بهداشت بریتانیا نیز خبر از شناسایی ۱۰۳ مورد از این واریانت در انگستان داده است. مطالعه بر روی این واریانت توسط انگلیسی‌ها و سایر دانشگاه‌های جهان ادامه دارد و در صورت مشکل دار بودن، آن را بعنوان variant of concern اعلام خواهند کرد البته از دیروز ۲۳ آوریل ورود مسافران هند به بریتانیا ممنوع و هند در لیست کشورهای قرمز قرار گرفت.
حسن رودگری، متخصص ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: جهش دومی در ژنوم مربوط به پروتئین S این واریانت وجود دارد که ممکن است توانایی فرار از ایمنی چه نوع طبیعی و چه ناشی از واکسن بدهد، لذا تکمیل بی‌وقفه واکسیناسیون ملی و حتی آمادگی برای دوز سوم را باید در نظر داشت. جالب آنجاست که تعدادی از موارد واریانت هندی در انگلستان ارتباطی با سفر و یا مهاجرین ندارد و برای محققین کشف علت آن بسیار مهم شده است.
آنچه از جهش ویروس کرونا در هند باید بدانید
مدیر پژوهش سازمان نظام پزشکی کشور ادامه داد: تحقیقات ادامه دارد ولی گمان می‌رود که واریانت هندی SARS-CoV-2 حاوی ۱۱ جهش است که همزمانی دو جهش ژنتیکی از بین آنها مخصوص این واریانت بوده و پروتیین S را تغییر می‌دهد که ممکن است ماهرانه سیستم ایمنی بدن را دور بزند. در این صورت واکسن اثر کمتری بر آن خواهد داشت، هرچند تحقیقات بیشتری برای اثبات موضوع لازم است.
متخصص ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: یکی از دو جهش به نام L452R پیشتر در سوش کالیفرنیایی دیده شده و عامل افزایش سرعت انتقال است (تا ۲۰٪) و جهش دوم به نام E484Q مشابه جهش E484K در سوش آفریقای جنوبی و برزیل است. دکتر جرمی کَمیل که ویرولوژیست دانشگاه لوییزیانای آمریکاست، می‌گوید آن جهشی که مشابه سوش آفریقای جنوبی و برزیل است نقش مهمتری در رفتار ضد ایمنی ویروس دارد. البته او معتقد هست تا این لحظه و با اطلاعات فعلی، واریانت انگلیسی سریع الانتقال‌تر و نگران کننده‌تر از هر واریانتی است، هرچند اطلاعات و گزارشات از نوع هندی هنوز کم است.
علائم کرونای هندی چیست؟
مدیر پژوهش سازمان نظام پزشکی کشور ادامه داد: اصلی‌ترین علایم نوع هندی همانند اجداد چینی بوده و شامل تب، سرفه ممتد و از دست دادن بویایی/چشایی است و معمولا یکی از این‌ها حتما وجود دارد البته علائم دیگر همانند گلودرد، سردرد، راش پوستی، اسهال، قرمزی چشم و دردهای شکمی شامل ناراحتی،درد، سوزش معده، تهوع و استفراغ نیز ممکن است بروز کند.
رودگری بیان کرد: برخی گزارش‌ها حاکی از انتقال سهل و سریع‌تر به کودکان و افراد جوان است که تعدادی از آنان با علائم جدی بستری می‌شوند. متاسفانه نمونه برداری ضعیف و محدود در هند باعث شده نتوانند سرعت گسترش این واریانت را محاسبه کنند. البته دکتر جفری بَرِت از انستیتوی Sanger کمبریج می‌گوید این واریانت از انتهای ۲۰۲۰ در هند بوده و چون ماه‌ها طول کشیده است تا به نقطه شیوع فعلی برسد احتمالا قدرت سرایت کمتری از نوع انگلیسی B.1.1.7 دارد.
متخصص ژنتیک دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: محققانی همانند پروفسور راوی گوپتا از دانشگاه کمبریج اعتقاد دارند واکسن‌ها بتوانند از شکل شدید بیماری ناشی از نوع هندی پیشگیری کنند. دکتر جفری کَمیل از دانشگاه لوئیزیانا نیز می‌گوید با توجه به اثر واکسن‌ها بر کاهش مورتالیته و در شرایط فعلی جهانی مردم نباید مرتکب این اشتباه شوند که برای دریافت واکسن تعلل کنند و در هرکجای جهان هر واکسنی که پیشنهاد شد را بزنند و منتظر واکسن ایده‌آل نباشند.
کرونای هندی به ایران هم خواهد رسید
علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان بیان کرد: ویروسی که یک سال از عمر آن می‌گذرد ممکن است در هر کشوری جهش پیدا کند و جهش‌های آن روزانه در حال تغییر بوده رو روی شاخک های ویروس است که چسبندگی سرایت و کشندگی بیماری را بالا می‌برد و خطر جهش در ایران در فصل بهار وجود دارد.
سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا ادامه داد: آنچه که به نظر می‌رسد ویروس کرونای هندی ترکیبی از جهش برزیلی و انگلیسی است و باید دو هفته دیگر شرایط هند را دید، اکنون نظام سلامت هند از هم فروپاشیده است چراکه دیگر حتی تخت بیمارستانی هم ندارند کشورهای دیگر برای کمک به هند اعلام آمادگی کرده‌اند و کشوری مانند چین می‌تواند به هند کمک‌های زیادی کند.
رئیسی گفت: ما باید بسیار مراقبت کنیم و وقت بخریم تا ورود کرونای هندی به ایران به تأخیر بیفتد و این نکته را که فکر کنیم ویروس هندی وارد کشور نمی‌شود باید از ذهنمان بیرون کنیم، بر اساس رفتار شناسی ویروس سه ماه طول می‌کشد تا ویروسی وارد یک کشور و همه گیر شود، اکنون سوش غالب در ایران کرونای انگلیسی است و دنبال تزریق واکسن هستیم تا از پیک کنونی عبور کنیم اگر کرونای هندی روی این پیک سوار شود ما هم سرانجامی مانند هندوستان خواهیم داشت.
سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا ادامه داد: بهترین واکسن، اولین واکسنی است که به دست ما نمی‌رسد چرا که فرصت کم است، هر جهشی روی ویروس اتفاق افتد واکسن سازها می‌توانند واکسن را تغییر دهند، نمی‌دانیم که واکسن‌های کنونی روی کرونای هندی چقدر موثر هستند.
توقف پروازهای هند و پاکستان برای تاخیر در ورود کرونای هندی
رئیسی گفت: پروازهای به و از هند و پاکستان را متوقف کرده‌ایم البته اتباع هندی می‌تواند به کشور خود بازگردند و اتباع ایرانی و تیم پرسپولیس با تست منفی در هند و ایران ۱۴ روز قرنطینه می شود تا مانع از کرونای هندی در ایران شویم. پرواز های توریستی به ترکیه را قطع کردیم و بسیاری از پروازهایی که اکنون انجام می‌شود برای اهداف تجاری است و افراد در ایران و ترکیه تست کرونا می دهند.
سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا درباره رصد و پایش کرونای برزیلی و آفریقای جنوبی در ایران گفت: ما در حال نمونه‌گیری هستیم تا جهش های مختلف مانند برزیلی و آفریقای جنوبی را به محض ورود به کشور شناسایی کنیم و هنوز جهش جدیدی شناسایی نشده و اکنون نوع ویروس در ایران انگلیسی است.
نتیجه می‌گیریم علیرغم جو شدید و ترس و تنش انفجاری ناشی از اخبار در مورد ظهور واریانت هندی، هنوز برای اظهار نظر در مورد شدت خطر نیازمند اطلاعات بیشتری هستیم و بعید نیست که هندی بدتر از سوش انگلیسی نباشد.
ضمنا با وجود موج اخیر در کشور باید تحقیقات در راستای شناسایی دقیق عامل ویروس های جهش یافته از طریق توالی‌یابی NGS صورت گیرد و حتی بروز سوش‌های محلی بررسی شود، زیرا هر موج جدید احتمال وجود یک واریانت وارداتی و یا محلی را در ذهن برمی‌انگیزد.
منبع: باشگاه خبرنگاران جوان