دیانت و سلامت برادرند

شاید شما هم تا به حال از خود پرسیده باشید آیا دین و معنویت می‌تواند بر سلامت جسم و روان انسان اثری بگذارد و یا موجب بهبود سلامت خانواده‌ها شود؟ آیا به راستی آموزه‌های مذهبی و الگوهای فکری پیامبران الهی، می‌تواند تحمل‌پذیری صبورانه و آگاهانه ما را در برابر حوادث تلخ و شیرین زندگی تقویت کند؟ آیا اینکه می‌گویند پای‌بندی به اعتقادات تضمین‌کننده آرامش و نشاط بیشتر در زندگی است صحت دارد؟ پس چرا بسیاری از ما که مدعی دینداری هستیم (هر دین و مذهبی) این اثربخشی را در مشکلات عاطفی و روانی خود نمی‌بینیم...

در مورد این پرسش‌های ذهنی شما باید گفت که اهمیت دین و رشد معنوی در انسان در چند دهه اخیر بسیار مورد توجه روانکاوان و روان‌شناسان قرار گرفته است حتی متخصصان هم به طور جدی دریافته‌اند که شیوه‌های موجود علمی و درمانی برای بهبود مشکلات روانی و حتی جسمانی کافی نیست. مثلا دیده‌اند گرایش‌های سالم دینی، فشار خون انسان را تعدیل می‌کند اما اینکه دین و رشد معنویت چگونه می‌تواند سلامت جسمی و روانی ما را تقویت کند تا حد زیادی به سبک زندگی اخلاقی و حتی تغذیه دین‌دار راستین بستگی دارد. به عنوان نمونه یک مسلمان واقعی در دین ما مشروب نمی‌خورد، مواد مخدر استفاده نمی‌کند، رفتارهای غیرمشروع ندارد، به آزار دیگران و رفتار غیرانسانی نمی‌پردازد، آنها را گناه دانسته و از آنها پرهیز می‌کند. اگر کمی دقت کنید، می‌بینید او با هر یک از این پرهیزها از برخی دغدغه‌های روانی و استرس‌زا و برخی عواقب و مشکلات جسمانی فاصله می‌گیرد و به سلامتی نزدیک می‌شود. تجربه شخصی من در برخورد با خانواده‌هایی که متاسفانه به دلیل ضعف آموزش فرهنگی و دینی و غفلت از خدا دچار گرفتاری می‌شوند نشان داده آنها در جنجال خانوادگی و خشونت‌های خانگی به خاطر چنین کمبودی دچار آسیب شده‌اند.

بسیاری از صاحب‌نظران غربی معتقدند عقاید دینی در امیدوارکردن انسان و ایجاد انگیزه و شفا یافتن برای بیماری‌های جسمی و روانی آنها موثر است حتی مطالعه جدیدی نشان می‌دهد برخی مبتلایان به بیماری ایدز که بیشتر عمر کرده بودند، برای کنار آمدن با بیماری‌ خود به دین متوسل شده بودند و در مراسم دینی خود شرکت کرده بودند. روابط و پیوندهای اجتماعی حاصل از فعالیت دینی موجب کنترل و کاهش افسردگی و اضطراب می‌شود و از تنهایی انسان جلوگیری می‌کند.

در دین ما، اسلام نیز به وضوح شاهدیم در قرآن کریم، اشاره به شفابخشی جسم و جان شده و آیات الهی زیادی معنای هدایت و رحمت برای مردم را به همراه دارند حتی تمثیل طبیب برای همه پیامبران الهی نیز کنایه از وظیفه اساسی آنان در تحقق سلامتی و شفای بشر دارد.

دکتر سیدحسن علم‌الهدایی

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد

بخش تغذیه تبیان