توصيه پزشکي
«غربالگری»؛ مراقبت از جنین یا سقط جنین!
در فرایند غربالگری سن مادر، احتمال وجود بیماری های ژنتیکی مادر، پدر و اعضای نزدیک خانواده اهمیت دارد و به همین دلیل در سن زیر ۲۰ سال و بالای ۳۵ سال توصیه به بارداری نمی‌شود.
خانم دکتر مریم مشهدی متخصص طب ایرانی در برنامه "انارستان" درباره مراقبت‌های دوران بارداری اظهار کرد:مدت بارداری معمولاً ۴۰ هفته است و برای خانمهایی که تمایل به زایمان طبیعی داشته و مشکل خاصی ندارند با مراقبت‌های ویژه که به صورت روزانه انجام می گیرد می تواند تا ۴۲ هفته هم ادامه داشته باشد.
وی افزود: یکی دیگر از مراقبت‌های روتین که در کشور ما برای هر بارداری انجام میشود بحث غربالگری های متوالی ، غربالگری اول و دوم است . که این تست ها علاوه بر تشخیص احتمال ناهنجاری در جنین ،دوران شیرین بارداری را همراه با استرس میکند. غربالگری اول در سن ۱۱ تا ۱۳ هفته بارداری صورت میگیرد و خودش از دو قسمت تشکیل میشود ، یک آزمایش خونی که یکسری فاکتورهای خون مادر اندازه‌گیری میشود و سن مادر در نظر گرفته میشود. و دوم سونوگرافی که اصطلاحاً به آن NT گفته میشود. که از برآورد نتیجه آزمایش،سونوگرافی NT و سن مادر ، به خانواده گفته میشود که شما با چه احتمالی ریسک برای بیماری ها را در جنین دارید.
خانم دکتر مشهدی گفت: در این آزمایش سه بیماری تریزومی ۱۳ تریزومی ۱۸ و تریزومی ۲۱ بررسی میشوند ، که از بین آنها تریزومی ۱۸ و ۱۳ امکان حیات ندارند یا اینکه در بدو تولد از بین میرود. اما تریزومی ۲۱ معمولاً زنده مانده و حتی یک سری توانمندی‌ها کسب کرده و به لحاظ احساسی قوی هست و همچنین یکسری مهارت‌ها از جمله ورزش و موسیقی می تواند کسب کند. بنابر این در غربالگری اول تنها ریسک ابتلا به این سه سندروم ارزیابی می شود.
خانم دکتر مشهدی تصریح کرد: در واقع اینطور نیست که غربالگری بحث درمانی داشته باشد، بسیاری از خانم ها مراجعه می کنند و بیان می‌دارند که غربالگری را به این دلیل انجام می‌دهند که اگر جنین ناهنجاری دارد، آن را پیش از تولد درمان کنند. اما زمانی که پروسه غربالگری ادامه دار میشود، مثلا در غربالگری دوم با نمونه گیری از مایع آمنیوتیک و پرزهای جفتی، اگر ناهنجاری در جنین تشخیص داده شود ،نهایتاً اجازه سقط به لحاظ قانونی داده میشود نه شرعی.
این متخصص طب سنتی متذکر شد: متاسفانه افراد با ریسک بالا و متوسط به غربالگری دوم ارجاع داده میشوند و اجازه سقط زمانی داده شده که هنوز روح انسانی در جنین دمیده نشده باشد و اگر به خانواده اجازه سقط قانونی هم داده شود الزاماً نباید جنین را سقط کنند.
وی بیان کرد: عقل حکم میکند که تمام اقدامات لازم برای کاهش خطر در دوران بارداری را انجام دهیم. اما در جاهایی هم، دوره بارداری به جای تبدیل شدن به آرام ترین دوران زندگی یک خانم، تبدیل به یکی از پر استرس ترین دوران زندگی او می گردد.
این متخصص طب سنتی اظهار کرد:در جامعه ما تمام خانم های باردار غربالگری اول را انجام می دهند و تمام خانمهای بالای ۳۵ سال آمنیوسنتز را هم انجام داده و جنین را به لحاظ ژنتیکی مورد بررسی قرار می‌دهند ، این درحالی است که در کشورهای اروپایی و آمریکایی ۳۰ تا ۳۵ درصد از خانمهای باردار که در مرحله ریسک بالا قرار دارند، غربالگری برایشان انجام میشود. در واقع این غربالگری برای افرادی با سن بالا و یا افرادی با سابقه ژنتیکی خاص در خانواده ها انجام میشود.
وی در ادامه گفت: بعد از غربالگری اول فرض بر این قرار می گیرد که بچه سالم است و های ریسک گزارش نمی‌شود. اما وقتی برای غربالگری مرحله دوم ارجاع داده میشود با توجه به زمانی که میگذرد مادر متحمل استرس زیادی می شود. در این حالت نه تنها به لحاظ مالی که یک بخش کوچک، اما قابل توجهی است، بلکه به لحاظ روانی فشار زیادی بر خانواده وارد می‌آورد.
خانم مشهدی در ادامه افزود: غربالگری دوم در هفته ۱۴ الی ۱۷ صورت میگیرد که از دو قسمت ، یکی آزمایش خون و دوم سونوگرافی که اصطلاحاً به آن آنومالی اسکن گفته میشود تشکیل میشود.
خانم‌ها اگر غربالگری اول را انجام نداده باشند ، می‌توانند آنومالی اسکن و آزمایش خون مربوط به غربالگری دوم را انجام دهند. اما نکته مهم اینجاست که بعد از غربالگری دوم هم یک ریسک مجدد برای مادر در نظر گرفته میشود که دراین آزمایش حالت ریسک بالا یک به ۲۵۰ و ریسک متوسط از یک به ۲۵۰ تا یک به ۱۵۰۰ است و خانمهایی که در این محدوده قرار دارند به منظور گرفتن آزمایش دیگر که کاملاً تشخیصی و تکمیلی است و برای بررسی DNA از مایع آمنیوتیک یا پرزهای جنین نمونه برداری می شود ارجاع داده میشوند.
وی تصریح کرد: نکته اینجاست که وقتی ریسک یک به ۲۵۰ را در نظر می‌گیریم باید توجه داشته باشیم به دلیل تهاجمی بودن پروسه آمنیوسنتز یک درصد احتمال سقط جنین وجود دارد و یا حتی برای نمونه گیری از پرزهای جفت این خطر به ۳ درصد افزایش می‌یابد. در حالی که در ریسک غربالگری یک به ۲۵۰ احتمال خطر وجود داشته ، اما خطر آمنیوسنتز یک به صد است و همین طور که میبینید احتمال خطر بالاتر میرود.
وی در ادامه بیان کرد:به دلیل افزایش سن ازدواج در کشور و تعداد خانم هایی که در سن ۳۵ به بالا بارداری اول را تجربه می‌کنند، زیاد است،بارداری ها در سن بالا افزایش یافته بنابراین باید احتمال آسیب یک درصد درآمنیوسنتز و ۳ درصدی در نمونه گیری از پرزهای جفتی را در نظر گرفت.
در زمان حاضر فصل سوم "انارستان" روزهای زوج از شبکه افق در حال پخش است؛ این برنامه در حوزه سلامت مسائل را از منظر طب سنتی به بحث و گفت‌وگو می‌نشیند.