چگونه فلج مغزی کودک تشخیص داده می‌شود؟
یک متخصص توانبخشی در خصوص علت ابتلا به فلج مغزی در کودکان گفت: تاکنون موضوع ارثی یا ژنتیکی بودن این بیماری تایید نشده است؛ در برخی مواقع چگونگی بروز این بیماری ناشناخته است اما حتی استرس مادران باردار می‌تواند بر جریان رشد جنین اثر بگذارد.
دکتر محمد خیاط‌زاده ماهانی در تشریح چگونگی توانبخشی کودکان مبتلا به فلج مغزی اظهار کرد: کودکان مبتلا به فلج مغزی، در حرکت و نگهداشتن بدن دچار مشکل هستند که این وضعیت در پی آسیب دیدن مغز کودک حین رشد ایجاد می‌شود. این ضایعه می‌تواند قبل از تولد، حین بارداری، حین زایمان یا پس از زایمان و در دو سال اول ایجاد شود.
به گزارش ایسنا، وی در خصوص علت ابتلا به فلج مغزی در کودکان بیان کرد: تاکنون موضوع ارثی یا ژنتیکی بودن این بیماری تایید نشده است؛ در برخی مواقع چگونگی بروز این بیماری ناشناخته است اما حتی استرس مادران باردار می‌تواند بر جریان رشد جنین اثر بگذارد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با تاکید بر لزوم آگاهی خانواده در خصوص فلج مغزی، افزود: خانواده‌ها در صورت هر گونه تاخیر در حرکت و انجام مراحل حرکتی کودک از جمله مشکل در نگهداشتن گردن، باید موضوع را جدی بگیرند. به طور طبیعی یک کودک در دو تا سه ماهگی توانایی نگهداشتن گردن را دارد و اگر گردن کودکی در پنج ماهگی شل باشد، باید به پزشک متخصص اطفال مراجعه شود و نباید خدمات به تعویق بیافتد.
خیاط‌زاده ماهانی گفت: دیر نشستن یا دیر راه رفتن را نیز نباید عادی بپندارند و حتما باید به پزشک مراجه کنند البته هر تاخیری در تحرک، فلج مغز محسوب نمی‌شود و شاید تاخیر در رشد تکامل باشد.
این متخصص توانبخشی افزود: ابتلا به فلج مغزی در کودکانی مانند کودکان مبتلا به سندروم دان، به دلیل تیپ ظاهری‌شان در بدو تولد مشخص است اما این مساله در ظاهر کودکان دیگر مشخص نیست. البته برخی مواقع نکات مشکوک‌کننده‌ای وجود دارد که ممکن است در کودک دارای این علائم، به فلج مغزی منجر شود. به طور مثال ممکن است کودکان زودرس یا نارس در زمان نگهداری در بیمارستان بررسی شوند و احتمال فلج مغزی آن‌ها تشخیص داده شود؛ تعداد زیادی از کودکانی که در آینده فلج مغزی قطعی تشخیص داده می‌شوند از دسته کودکان زودرس یا نارس هستند.
وی بیان کرد: آمار این بیماران، عمدتا بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت یا آمریکا اعلام می‌شود؛ شیوع این بیماری بین دو تا سه مورد در هر یک هزار تولد و در برخی مناطق حتی پنج تا هفت مورد در یک هزار تولد گزارش شده است. در کشورهای توسعه‌یافته‌تر که مراقبت‌های بهداشتی حین بارداری و زایمان را بهتر انجام می‌دهند، شیوع این بیماری کمتر است اما حتی در این کشورها آمار این بیماران بالا است. با توجه به اینکه بسیاری از کودکان زودرس یا نارس که قبلا از بین می‌رفتند، اکنون زنده نگهداشته می‌شوند و در آینده به فلج مغزی مبتلا می‌شوند؛ آمار شیوع بیماری در کشورهای توسعه‌یافته هم پایین نیست؛ شیوع در این کشورها سه تا چهار مورد در هر یک هزار تولد است.
خیاط‌زاده ماهانی عنوان کرد: قبلا تصور می‌شد بسیاری از کودکان مبتلا به فلج مغزی، حین زایمان و پس از تولد دچار این بیماری می‌شوند اما اکنون در مطالعات انجام‌شده، دلایل حین بارداری را بسیار جدی گرفته‌اند؛ مشاهده شده است که این موضوع درصد بیشتری از ابتلا را به خود اختصاص داده است که اهمیت مراقبت حین بارداری به ویژه در زنان پرخطر از جمله زنانی که سقط جنین مکرر داشته‌اند یا سابقه داشتن کودکی با فلج مغزی داشته‌اند را نشان می‌دهد.
وی تصریح کرد: در این خصوص، سه ماهه اول بارداری که ساختار عصبی شکل می‌گیرد بسیار اهمیت دارد. باید مراقبت‌های حین بارداری خوب باشد و زایمان مناسب انجام شود، تا مشکلی برای کودک ایجاد نشود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: بسیاری از بیماری‌هایی که ممکن است برای کودک ایجاد شود به مراقبت‌ها بستگی دارد؛ در کشورهای در حال توسعه، مراقبت‌ها تحت تاثیر عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی قرار می‌گیرند و برخی مواقع مراقبت‌ها به نحو خوبی انجام نمی‌شوند و جنین به خوبی رشد نمی‌کند.
وی بیان کرد: در برخی مناطق شیوع بالاتر است و در حال حاضر که شرایط اقتصادی جامعه ضعیف شده حتی بر جنین‌ها تاثیر گذاشته است. مادر بارداری که تغذیه مناسب ندارد و مکمل‌ها را به موقع دریافت نمی‌کند، تغذیه خوبی به جنین نمی‌رساند در نتیجه کودک با وزن یا رشد کم به دنیا می‌آید که این موارد می‌تواند مشکلاتی مانند فلج مغزی برای کودک ایجاد کند.
این متخصص توانبخشی تصریح کرد: تشخیص بر اساس معاینات بالینی انجام می‌شود. برای تشخیص بیماری، نوزاد در بدو تولد مورد ارزیابی قرار می‌گیرد؛ یکی از ریسک‌فاکتورهای فلج مغزی، زودرس بودن نوزاد است و حتی می‌شود مداخله زودهنگام برای این نوزاد انجام شود.
وی که در یک برنامه تلویزیونی صحبت می‌کرد، گفت: در صورتی که نوزادی مشکلی مانند به دنیا آمدن زودرس نداشته باشد و در معاینه نیز مشکلی نداشته باشد، در دوره‌های بعدی در واکسیناسیون دیده می‌شوند. یکی از گلوگاه‌هایی که می‌توان تشخیص را در آن هنگام انجام داد، در مراحل واکسیناسیون است. در این خصوص با مراکز بهداشت ارتباط برقرار کرده‌ایم تا ارزیابی کودک را انجام و اختلالات رشدی کودکان را مورد ارزیابی قرار دهند تا مراحل بعدی انجام شود.
ایسنا