همزمان با شیوع کرونا انجام تست های تشخیصی مطرح شد. گرانی این تست ها در ابتدا مانع تشخیص کرونا بود اما در پی زمان با ساخت تست های تشخیصی ایرانی و تست های سریع مشکلات کم کم کاهش پیدا کرد ولی انجام این تست ها همچنان اهمیت بسیاری برای مقابله با گسترش کرونا در جامعه دارد. سیامک سمیعی، مدیر کل آزمایشگاه مرجع سلامت وزارت بهداشت و درمان در گفت و گو با خبرنگار برنا به تشریح آخرین وضعیت آزمایشگاه‌های کشور پرداخت.
• شرکت‌های هواپیمایی تست‌های مراکز خاصی را قبول می‌کنند این مقوله قابل پذیرش است؟
نمونه‌گیری از مسافران برون مرزی و انجام آزمایش تشخیص مولکولی کووید-19 برای آنها تابع شرایط متفاوتی در مقایسه با بیماران است که مقررات کشورهای مبدا و مقصد سفر هر دو بر آن موثر است. این افراد بیمار نیستند و جزو گروه "بدون علامت" محسوب می‌شوند و در صورت نتیجه منفی آزمایش، هیچ روش ساده‌ای برای کسب اطمینان از کاذب نبودن آن وجود ندارد. به همین دلیل آزمایش آنها بهتر است در آزمایشگاه‌هایی انجام شود که در انجام آزمایش‌های تشخیص مولکولی کووید-19 استانداردها و ملاحظات سختگیرانه‌تری را برای حصول اطمینان از اعتبار نتایج به کار می‌برند. درضمن از آنجا که آزمایش باید در فاصله کوتاهی قبل از پرواز انجام شود. باید این افراد در اولویت نمونه‌برداری، انجام آزمایش و گزارش نتیجه آن قرار گیرند و آزمایشگاه باید امکان نمونه‌برداری از آنها در محل یا شرایطی که با افراد بیمار تماس و مواجهه نداشته باشند فراهم کند. درضمن به‌دلیل اینکه بر اساس نتیجه مثبت آزمایش یک مسافر او را از سفر منع می‌کنند. لازم است آزمایشگاه اقداماتی نظیر تکرار فوری نمونه برداری و آزمایش انجام دهد که از صحیح بودن نتیجه مثبت اطمینان حاصل کند. برخی خطوط هوایی ایجاد یک سیستم گزارش‌دهی مستقیم از آزمایشگاه انتظار دارند تا تقلبات تا حد امکان پیشگیری شود. همچنین بعضی از خطوط هوایی در پذیرفتن نتایج یک آزمایشگاه باید تابع نظر مسئولان حوزه سلامت کشور خود و حتی نمایندگی‌های سیاسی کشور خود در کشور مبداء باشند، چون در بعضی فرودگاه‌های بین‌المللی از مسافران ورودی مجدداً آزمایش تشخیص کووید-19 به عمل میآید. مقایسه میزان انطباق نتایج آزمایشگاهی در مبداء و مقصد برایشان مهم است. این موارد جزء مهمترین مواردی هستند که موجب شده آزمایشگاه مرجع سلامت برای انتخاب آزمایشگاه‌های مجاز که شرایط ارائه خدمت به مسافران را دارند از دانشگاه‌های علوم پزشکی کمک بگیرد و نظر آنها را ملاک قرار دهد و این حق را هم برای خطوط هوایی اعم از ایرانی و غیرایرانی قائل شود که با در نظر گرفتن موارد و شرایط فوق از بین آنها آزمایشگاه‌هایی را که بهترین عملکرد و بیشترین انطباق با انتظاراتشان را دارند به مسافرین خود پیشنهاد دهند.
• میزان ابتلای کارکنان یا مرگ و میرها در آزمایشگاه‌ها چگونه است؟ این افراد جزو شهدای سلامت محسوب می‌شوند؟
در کمال تاسف تعدادی از نیروهای آزمایشگاهی و اعضای خانواده‌هایشان در اثر ابتلا به این بیماری مهلک جان خود را از دست داده‌اند و دیگر بین ما نیستند. فعلا از میزان دقیق ابتلای یا مرگ همکاران آزمایشگاهی اطلاع دقیق در دسترس نیست. هرچند در صورتی که شرایط شهدای سلامت در مورد آنها وجود داشته باشد جزو شهدای سلامت محسوب می‌شوند.
• تفاوت قیمت‌ها در آزمایشگاه‌ها برای آزمایش پی سی آر به چه دلیل است؟
همه آزمایشگاه‌های خصوصی ملزم به رعایت تعرفه مصوب آزمایش‌های تشخیص مولکولی کووید-19 هستند. نباید با هیچ بهانه‌ای مبلغی بیشتر از سقف تعرفه دریافت کند یا هزینه اضافی به گیرنده خدمت تحمیل کند. این مبلغ در حال حاضر حدود 302 هزار تومان است و شامل پذیرش، نمونه‌گیری در محل آزمایشگاه، انجام آزمایش استخراج و RT PCR، گزارش و ثبت در سامانه می‌شود.
• تست رایگان برای چه اقشاری در نظر گرفته شده است؟
مطابق دستور مقام عالی وزارت برای انجام آزمایش‌هایی که در مراکز دولتی و بر مبنای پروتکل‌های وزارت بهداشت تجویز می‌شوند هزینه‌ای دریافت نمی‌شود.
• پسماندهای آزمایشگاهی چگونه امحا می‌شوند؟
آزمایشگاه‌های پزشکی همچون سایر مراکزی که پسماند پر خطر و عفونی تولید می‌کنند تابع شرایط تولیدکنندگان پسماند ویژه در قانون پسماند مصوب مجلس و آئین نامه مربوط به آن هستند و باید پسماند تولید شده در مراکز خود را بی‌خطر کنند. اگرچه ارزیابان نظارتی امور آزمایشگاهی موظف هستند موضوع مدیریت پسماند در آزمایشگاه‌های پزشکی را در چهارچوب رعایت الزامات ایمنی زیستی در آزمایشگاه‌ها ارزیابی کنند اما مسئول و متولی قانونی و اصلی آن کارشناسان و مسئولان حوزه سلامت محیط و کار هستند.
منبع : برنا