خستگی عاطفی به وضعیتی گفته می‌شود که در اثر استرس جمع شده از زندگی شخصی، شغلی یا ترکیبی از هر دو، شخص از نظر احساسی ، احساس خستگی و خالی شدن انرژی بودن می‌کند. خستگی عاطفی یکی از علامت های فرسودگی شغلی است!
افکار متعارض در مسائل شغلی می‌تواند با نبود انتظار شخص برای آنچه درمورد پیشرفت برنامه‌های شغلی‌اش در ذهن می‌گذرانده همراه باشد، همینطور در رابطه های بین فردی اگر شخصی انتظار استقبال گرم زمان وارد شدن به خانه را داشته باشد، در صورت اتفاق نیفتادن این رفتار امکان دارد این ذهنیت در وی شکل بگیرد که اطرافیانش او را دوست ندارند و این مسئله باعث خستگی روانشناختی و عاطفی در شخص شود.
علائم خستگی عاطفی چیست؟
علائم خستگی عاطفی می‌تواند عاطفی یا جسمی باشد
اشخاص گوناگون خستگی عاطفی را به صورت متفاوتی تجربه می‌کنند، ولی به طور کلی نشانه های آن عبارتند از:
- کج خلقی
- کمبود انگیزه
- اختلالات خواب
- خستگی جسمی
- افزایش بدگمانی یا بدبینی
- حس ناامیدی
- تغییر در اشتها
- حواس پرتی
- بی‌علاقگی
- سردرد
- افسردگی
- عصبی بودن
- مشکل در تمرکز
-خشم غیر منطقی
- حس ترس
چه عواملی سبب خستگی عاطفی می‌شود؟
تجربه قدری اضطراب و استرس در طول روز امری طبیعی به حساب می آید، ولی با گذشت زمان استرس مزمن می‌تواند صدمه‌های زیادی را به بدن وارد کند. خستگی عاطفی ناشی از دوره‌ای طولانی از استرس پی در پی در زندگی است، چه از استرس شخصی در منزل یا استرس مربوط به کار.
چیزی که سبب خستگی عاطفی می‌شود از شخصی به شخص دیگر فرق دارد. موضوعی که امکان دارد برای یک شخص استرس زا باشد برای فرد دیگری کاملاً قابل کنترل است.
بعضی از عوامل رایج خستگی عاطفی عبارتند از:
- شغل های پر فشار مثل پرستاران، پزشکان، افسران پلیس و معلمان
- آموزش شدید، مانند دانشکده پزشکی
- ساعت‌های طولانی کار کردن یا کار در شغلی که از آن متنفرید
- بچه‌دار شدن
- تربیت فرزندان
- استرس مالی یا فقر
- خانه به دوشی
- مواظبت از عضوی از خانواده
- گذراندن مرحله های طلاق بلند مدت
- مرگ یکی از اعضای خانواده یا یک دوست
- زندگی با شخصی با بیماری یا صدمه دیدگی مزمن
درمان خستگی عاطفی
چطور خستگی عاطفی را درمان کنیم؟
برای کمک به کاهش علامت های خستگی عاطفی می‌توانید تغییراتی در نوع زندگی خود به وجود بیاورید. شاید نخست انجام این تکنیک‌ها ساده نباشد، ولی با آغاز شکل‌گیری عادتهای سالم انجام این شیوه ها ساده‌تر می‌شوند.
به وجود آوردن تغییرات کوچک در عادتهای روزمره، می‌تواند به کنترل علامتها کمک کرده و از افسردگی روحی پیشگیری کند.
هنگامی که نشانه های خستگی عاطفی را تشخیص دادید، موارد زیر را امتحان کنید:
عامل استرس زا را برطرف کنید
اگرچه همیشه امکان ندارد، ولی بهترین راه برای درمان استرس برطرف کردن عامل استرس زا است. چنانچه محیط کار شما علت خستگی عاطفی شماست، به عوض شدن شغل یا شرکت خود فکر کنید. چنانچه مدیر یا رئیس شما باعث استرس شما می‌شود، می‌توانید درخواست کنید که به بخش جدیدی انتقال پیدا کنید یا بخواهید زیر نظر مدیر دیگری قرار بگیرید.
غذای سالم بخورید
خوردن غذای سالم به معنی انتخاب یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، غلات سبوس‌دار و گوشت بدون چربی است، و از بین وعده‌های شیرین و غذاهای سرخ شده یا فرآوری شده دوری کنید.
به ما گفته شده که همیشه غذای سالم بخورید، ولی هنگامی که دچار استرس باشید خوردن غذای سالم می‌تواند باعث تغییر بزرگی باشد. تغذیه مناسب و سالم نه تنها به شما کمک می‌کند تا ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد احتیاج خود را بدست آورید، بلکه سبب بهبود هضم، خواب و سطح انرژی هم می‌شود که می‌تواند کم کم بر وضعیت عاطفی شما اثر داشته باشد.
همه چیز درباره خستگی عاطفی
ورزش کنید
هر نوع فعالیت بدنی سبب افزایش سطح اندورفین و سروتونین بدن می‌شود. این می‌تواند حالت احساسی شما را بهبود بخشد. ورزش همینطور به شما کمک می‌کند ذهن خود را از مشکلات دور کنید. تلاش کنید 30 دقیقه در روز ورزش کنید، حتی اگر تنها یک پیاده روی طولانی باشد.
نوشیدنی‌های الکلی را کم کنید
الکل امکان دارد به طور موقت روحیه شما را تقویت کند، ولی این حس به سرعت از بین می‌رود و شما را بیشتر از گذشته مضطرب و افسرده می‌کند و همینطور خواب شما را مختل می‌کند.
به اندازه کافی بخوابید
خواب برای داشتن سلامت عاطفی بسیار مهم است. و چنانچه برنامه‌ریزی کنید تا هر شب تقریباً در یک ساعت معلوم بخوابید، بسیار کارآمدتر است. هر شب هشت تا نه ساعت بخوابید. به وجود آوردن یک برنامه عادی برای خواب به شما کمک می‌کند تا آرام باشید و خوابی با کیفیت بهتر داشته باشید. کم کردن کافئین هم می‌تواند اثر مثبتی در برنامه خواب شما داشته باشد.
ذهن آگاهی را تمرین کنید
ذهن آگاهی اصطلاحی است که احتمالاً زیاد به گوشتان خورده، ولی روشهای ذهن آگاهی چیزی بیشتر از یک مد است. این روشها از نظر علمی برای کاهش استرس و اضطراب موثر شناخته شده‌اند و می‌توانند کلید تعادل احساسات شما باشند.
ذهن آگاهی درگیر شدن با لحظه حال است و می‌تواند به شما کمک کند تا دقتتان را از افکار منفی دور کنید. شیوه های زیادی برای تمرین ذهن آگاهی وجود دارد:
- مراقبه
- نوشتن احساسات و افکار خود
- یوگا
- پیاده روی به خصوص در طبیعت
- تمرینات تنفسی
این اواخر حتی پژوهشگران شواهدی پیدا کردند که نشان می‌دهد تنها یک جلسه مراقبه ذهن آگاهی می‌تواند اثرات استرس را بر بدن بر عکس کند.
خستگی عاطفی
استراحت کنید
هر کسی احتیاج به استراحت دارد. تفاوتی ندارد که به مسافرت بروید یا تنها قدری از زمان خود را به سینما رفتن اختصاص دهید، هردو به بهتر شدن حال شما کمک می‌کند.
با یک دوست قابل اعتماد رابطه برقرار کنید
گفتگوی چهره به چهره با یک دوست، شیوه ای فوق العاده برای برطرف کردن استرس است. فردی که گوش می‌دهد الزاما نباید مشکلات شما را رفع کند. آنها تنها می‌توانند شنونده خوبی باشند. یک دوست یا یکی از اعضای خانواده قابل اطمینان می‌تواند بدون قضاوت درمورد شما، به مشکلات شما گوش کند.
چنانچه برای صحبت کردن شخصی نزدیک ندارید، از کارفرمای خود درمورد خدمات مشاوره‌ای برای کمک به کارمندان سوال کنید.
با یک متخصص صحبت کنید
همراه با به وجود آمدن تغییر در نوع زندگی، کمک گرفتن از یک متخصص برای رفع خستگی عاطفی اهمیت دارد. یک متخصص یا روان درمانگر می‌تواند ابزار لازم را برای کار در یک دوره پراسترس به شما نشان دهد. بعضی از روش های مورد استفاده متخصصان عبارتند از:
- شناخت درمانی رفتاری (CBT)، نوعی روان درمانی که به آن گفتار درمانی هم گفته می‌شود.
- به کار بردن روشهای آرام سازی
با پزشک خود حرف بزنید
در بعضی موارد، پزشک شما امکان دارد داروهایی را برای کمک به مدیریت نشانه های شما پیشنهاد دهد. بیشتر داروهای ضد افسردگی مثل مهارکننده‌های انتخابی جذب دوباره سروتونین (SSRI)، داروهای ضد اضطراب یا قرص خواب برای کمک به درمان خستگی عاطفی استفاده می‌شوند.
داروهایی مثل بنزودیازپین‌ها می‌توانند اعتیاد آور باشند و تنها باید به صورت کوتاه مدت استفاده شوند تا خطر وابستگی یا اعتیاد را کاهش دهند. بخش زناشویی بیتوته