بیماری دیابت

برنامه مادر کودک از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۹ صبح بصورت زنده از شبکه سلامت سیما پخش می شود.

دربرنامه ضربان شبکه سلامت سیما۲۰شهریور ۱۴۰۱ مجری برنامه میزبان دکتر هادی شهراد بجستانی فوق تخصص غدد و متابولیسم و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران بود ودر خصوص بیماری دیابت به گفتگو پرداختند.

دکتر شهراد بجستانی در پاسخ به این سوال که دلیل ایجاد دیابت چیست گفت: انسان وقتی به سن بلوغ می رسد حدود ۳ میلیون سلول  مولد انسولین در بدن دارد، به مرور زمان مانند تمام قسمتهای دیگر بدن که به سمت پیری می روند این تعداد نیز کاهش می یابد. در دیابت نوع یک، بدن انسان به دلایل ناشناخته ای تمام سلولهای انسولین ساز را از بین می برد (به دلیل ابتلا به بعضی از ویروس‌ها، زمینه های ارثی و...)

در دیابت نوع ۲ که زمینه ارثی و ژنتیک دارد، سلول های انسولین ساز بعد از سن ۳۵ الی۴۰ سالگی تخریب می شوند، در این افراد زمانی که سلول های مولد انسولین یعنی سلول های انسولین ساز پانکراس(سلولهای بتا)۴۰ درصد کاهش یابند یعنی به حدود ۲ میلیون سلول برسد شخص مبتلا به دیابت نوع ۲ شده است. قند ناشتا این افراد بالای ۱۰۰ و قند دو ساعت بعد بالای ۱۴۰ الی ۲۰۰ می گردد.

علت اصلی این نوع دیابت را نمی دانیم اما ۳ برابر شدن این بیماری طی ۱۵ سال اخیر نگران کننده است. در این بین به مقاومت به انسولین اشاره شد به این معنی که انسولین کافی در بدن وجود دارد ولی کار خودش را انجام نمی دهد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: عامل اصلی که باعث می‌شود قند بتواند وارد سلول شده و سوخت و ساز انجام شود، انسولین است بنابراین چیزی که باعث تغذیه و رشد سلول می شود. ورود قند به سلول است گلوکوز(قند خون) بدون حضور انسولین توانایی ورود به سلول را نخواهد داشت.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که آیا فرد از روی علائم می تواند متوجه بیماری دیابت شود گفت: در این صورت قند خون باید به اندازه‌ای برسد، که باعث پرنوشی و پرادراری شود اگر این دوره بیماری بگذرد و بیمار متوجه نشود، عضلات شروع به تحلیل رفتن میکند و خستگی و بی حالی هم رخ می دهد بنابراین تشخیص به موقع دیابت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وی متذکر شد: زمانی بیمار خیلی تشنه می شود و زیاد آب می نوشد، که قند خون شخص بالای ۲۰۰ باشد بنابراین در افرادی که قند خونشان به آهستگی بالا می رود ممکن است عوارضی نداشته باشند و تشخیص بالا رفتن قند خون، توسط خود شخص به راحتی صورت نگیرد.

دکتر بهراد بجستانی در پاسخ به این سوال که تشخیص بالا بودن قند خون به چه دلیل تا این حد مهم است گفت: قند اضافی خون بر ضخامت داخل رگ ها تاثیر می گذارد و ضخامت آن را بالا می برد و با رسوب مواد التهابی بر این ضخامت ها باعث سکته قلبی، سکته مغزی، درگیری  کلیه ها و چشمها و... می شود. هدف ما از کنترل قند این است که از آثار دراز مدت افزایش قند خون بر اعضای بدن جلوگیری کنیم.

با توجه به اینکه دیابت آثار مخربی بر شریانهای بدن دارد، اگر افزایش قند خون در فردی برای اولین بار تشخیص داده شود، احتمالاً از چند سال پیش درگیری اتفاق افتاده و کنترل عروق قلب، کلیه ها وچشم ها در این بیمار ضروری است.

 متخصص غدد و متابولیسم از  A1C به عنوان معیاری از متوسط قند سه ماهه گذشته افراد نام برد. او گفت: قند ناشتا و قند دو ساعت بعد از غذا از اهمیت زیادی برخوردار است، ممکن است فردی قند ناشتای خوبی داشته باشد اما به دلیل پرخوری قند خون بعد از غذای آن بالا برود هدف ما در کنترل قند این است که در طول ۲۴ ساعت قند خون فرد از عدد های تعیین شده بالاتر نرود.

وی گفت اگر بیمار قند های ناشتا و بعد از غذای نرمالی داشته باشد نیاز به اندازه گیری متوسط قند سه ماهه نخواهیم داشت.