زخم معده

برنامه ضربان همه روزه از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۱۶ به صورت زنده از شبکه سلامت سیما پخش می شود.

در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما حسین خدمت فوق تخصص بیماری‌های گوارشی و کبد در خصوص زخم معده به گفتگو پرداخت.

کارشناس برنامه با بیان اینکه شیوع زخم معده در جهان کاهش پیدا کرده است، گفت:آمار گویای این است که از هر هزار نفر یک نفر مبتلا به زخم معده می شود.

اثنی عشر بعد از معده و ابتدای روده باریک قرار دارد. حدود ۲۵ سانتی متر طول دارد که ۵ سانتی متر اول آن بولب اثنی عشر نام دارد که محل اصلی ایجاد زخم های اثنی عشر است، شیوع زخمهای اثنی عشر سه برابر زخمهای معده است.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که عامل تشکیل زخم های معده چیست؟، گفت: بر هم خوردن تعادل بین سیستم های دفاعی و سیستم های تهاجمی معده، باعث به وجود آمدن زخم معده میشود، جنس بافت معده از مخاط است که از چربی و پروتئین تشکیل شده است، اگر خارج از بدن اسید معده را بر روی گوشت بریزیم گوشت منهدم می‌شود، اما در داخل بدن اینگونه نیست، علت آن هم وجود سیستم های دفاعی در بدن است از جمله سیستم های دفاعی معده: موکوس معده (که مانند یک لایه محافظ بر روی معده قرار دارد) و همچنین سیستم های ضد اسید معده هستند که مدام ترشح می شوند و از بافت معده محافظت می کنند.

خدمت افزود: هرچه سبک زندگی و تغذیه سالمتر و همچنین شرایط اجتماعی و روحیه بهتری داشته باشیم، سیستم دفاعی قوی تری خواهیم داشت، هر وقت سیستم دفاعی ضعیف شود، امکان بروز زخم معده هم وجود دارد. وی افزود: مواد غذایی فیبردار، مانند: سبزی و میوه از بروز زخم‌هایی دستگاه گوارش جلوگیری می‌کنند، بر عکس نوشابه های گازدار و غذاهای فرآوری شده مانند: قهوه و ترشیجات و...، کمک به ایجاد زخم معده می کنند زیرا جنبه تهاجمی که همان اسید است را افزایش میدهند.

عضو هیئت علمی دانشگاه افزود: مری (رابط بین حلق و معده) از ۲۵ لایه پوششی تشکیل شده است ، هنگام رفلاکس(برگشت محتویات معده به مری) این عضو دچار ورم میشود، اما معده با وجود تنها یک لایه پوششی، دچار زخم نمی شود که علت آن، سیستم های دفاعی شرح داده شده، می باشد. سیستم دفاعی در مقابل تهاجم اسید بسیار قوی است و به طور کامل سیستم پوششی معده را حمایت میکند.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که عوامل ایجاد کننده زخم های معده کدامند؟، گفت: استرس، هلیکوباکتر پیلوری، سیگار، الکل و مسکن ها، سیستم دفاعی دستگاه گوارش را تضعیف می کنند و از عوامل ایجاد کننده زخم های معده به شمار میآیند. میزان زخم معده در مصرف کنندگان الکل، چهار برابر و در مصرف کنندگان سیگار دو برابر افراد عادی است.

وی در پاسخ به این سوال، که میکروب هلیکوباکتر پیلوری چه میزان شیوع دارد؟،گفت: متاسفانه شیوع این میکروب در بین افراد، بین ۵۰ الی ۷۰ درصد است، این میکروب معمولاً در کودکی وارد بدن شده است و با توجه به سطح بهداشت امروز جامعه، ابتلاء جدید به میکرو به هلیکوباکتر پیلوری نخواهیم داشت.

این استاد دانشگاه افزود: ۸۰ الی ۹۰ درصد کسانی که عفونت هلیکوباکترپیلوری دارند، بعد از درمان تشدید علائم پیدا می کنند و یا هیچ گونه بهبودی حاصل نمی شود، وی یادآوری کرد: درمان صددرصد لازم است، زیرا در صورت عدم درمان این میکروب، در طی سالهای آینده فرد دچار زخم معده و یا حتی سرطان معده میشود. امروزه به اثبات رسیده است که هلیکوباکتر پیلوری عامل ایجاد کننده بسیاری از سرطان های معده است، بنابر این درمان هلیکوباکتر کاملآ ضروری است.

خدمت متذکر شد: اکثر زخم های معده هیچ علائمی ندارند و اگر با علامتی همراه باشند، معمولا غیر اختصاصی است. او گفت: زخم ها در درصدی از موارد خونریزی می‌کنند که معمولاً بسیار شدید است و نیاز به مداخله جدی درمانی دارد. سوراخ شدن جدار معده از دیگر علائم خطر است که با درد وحشتناکی همراه است و شکم بسیار سفت میشود در این هنگام جراحی فوری و اورژانسی نیاز است. یکی از عوارض زخم معده به خصوص زخم اثنی عشر، تنگی هاست (انسداد خروجی معده) که به کرات در زخم ها اتفاق می افتد و تنها با جراحی درمان میشود.

کارشناس برنامه مجدداً یادآور شد: هلیکوباکتر پیلوری و مسکن ها شایع ترین دلایل ایجاد کننده زخم ها هستند، وی گفت: با ریشه کن کردن میکروب هلیکوباکتر، هم عفونت مجدد عود نمی کند و هم زخم ناشی از هلیکوباکتر ایجاد نمی گردد. در مورد افرادی که مجبور به استفاده از مسکن ها هستند، با تجویز داروهای پیشگیری از زخم(ضد اسید قوی) همراه با مسکن،احتمال ایجاد زخم ها را کمتر می کنیم.

وی همچنین به مصرف کنندگان دارو های هفتگی پوکی استخوان توصیه کرد: از نظر احتمال وجود زخم معده کنترل شوند.