پارگی مینیسک زانو
برنامه ضربان همه روزه از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۱۶ به صورت زنده از شبکه سلامت سیما پخش می شود.
در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما مهدی مقتدایی جراح ارتوپد، فوق تخصص جراحی زانو و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در خصوص پارگی مینیسک زانو به گفتگو پرداخت.
کارشناس برنامه گفت: زانو بزرگترین و پیچیده ترین مفصل بدن است و چون ذاتاً از هیچگونه استحکام استخوانی برخوردار نیست، در معرض خطر آسیب های زیادی قرار دارد، تمام استحکام و پایداری مفصل زانو توسط عناصر وبافت نرم اطراف آن میسر می شود.
وی افزود: بافت نرم اطراف زانو، شامل: عضلات قدام ران، عضلات خلف ران و عضلات عقب و پشت زانو است، این گروه عضلات،اهمیت زیادی در عملکرد و استحکام زانو ها دارند. بعد از ماهیچه ها، رباط های اطراف زانو که استخوان ها را به هم وصل می کنند، باعث استحکام زانو ها هستند، در زانوها چهار رباط عمده داریم، هرگونه آسیبی به این رباط ها، کاهش استحکام زانو ها را به دنبال دارد. (دو رباط کناری در خارج زانو، دو رباط در داخل زانو و دو رباط صلیبی)
مقتدایی ادامه داد: غضروفها دسته بعدی بافت محافظ زانوها هستند که در انتهای استخوان ها قرار گرفته اند، وی مینیسک ها را چهارمین دسته از بافتهای نرم محافظت کننده از زانوها دانست و گفت: مینیسک ها دارای دو بافت هلالی شکل در خارج و داخل زانوها هستند که در میان سطوح غضروفی قرار گرفته اند، سطوح غضروفی کاملاً صاف و شکننده هستند، حرکت سهل و آسان زانوها، مدیون صیقلی بودن سطح غضروف هاست.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: مینیسک ها، بافت محکم فیبرو کارتیلیجی (منعطف و الاستیکی) هستند که حالت کشسانی دارند و در بین سطوح غضروفی قرار گرفته‌اند، مینیسک ها باعث میشوند : که غضروف ها به یکدیگر سایش پیدا نکنند.
این فوق تخصص جراحی زانو یادآور شد: ضربات سنگینی که به زانوها وارد می شوند، توسط مینیسک ها ضربه گیری می شوند، همچنین مینیسک ها با حرکات بالشتکی، باعث میشوند که سطوح غضروفی آسیب نبینند، آسیب به سطوح غضروفی، باعث آرتروز زانوها میشود(درد، خشکی و سفتی زانوها،، از عوارض آرتروز زانو هاست).
کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال،که پارگی مینیسک زانو به چه علت اتفاق می افتد؟،گفت: یکی از وظایف مینیسک زانو این است، که در سطح گرد استخوان و سطح صاف و تا حدی محدب غضروف زیر آن، هم شکلی ایجاد کند. اگر در یکی از حرکات چرخشی یا سریع مفصل زانو، هم شکلی اتفاق نیفتد، باعث ضربه به زانو میشود.
این استاد دانشگاه متذکر شد: آمادگی جسمانی و به عبارتی قدرت عضلات بدن، در میزان و مقاومت مینیسک ها در برابر ضربه، تاثیر گذار است. در افرادی که از آمادگی جسمانی خوبی برخوردار نیستند، یک حرکت ناجور و یا یک پیچ خوردگی سریع زانو، می تواند باعث آسیب و پارگی مینیسک زانو شود.
وی افزود: با پارگی مینیسک، زانوها ضربه گیری خود را از دست میدهند و نمی‌توانند به خوبی سطوح غضروفی را حمایت کنند، یکی از علائم پارگی مینیسک، قفل کردن زانو هاست ( فرد نمی تواند درجات انتهایی صاف کردن زانو را طی کند و دچار درد میشود) گاهی هم درد های تیز لبه مفصل ،علائمی از پارگی مینیسک است. در بیشتر مواقع، پارگی ها باعث ایجاد خونریزی، تورم و درد در ناحیه زانو ها و همچنین احساس ناپایداری در زانو میشود.
وی در پاسخ به این سوال، که آیا ضربات می توانند باعث پارگی مینیسک شوند؟، ضمن پاسخ مثبت، گفت: ضربه، پیچ خوردگی زانو و حوادث ورزشی از عوامل ایجادکننده پارگی مینیسک به شمار می آیند.
این فوق تخصص جراحی زانو یادآور شد: پس از ایجاد شک پارگی در معاینه بالینی، برای قطعیت تشخیص آسیب به مینیسک، نیاز به انجام ام آر آی داریم، که بر حسب سن فرد و نوع پارگی، درمان ها متفاوت خواهد بود.
مقتدایی در پاسخ به این سوال که درمان پارگی های مینیسک چیست؟، و آیا هر پارگی نیاز به عمل جراحی دارد؟، گفت:
پارگی مینیسک، به شکل طولی، عرضی ویا شعاعی است، پارگی که باعث شود، مینیسک خاصیت خود را از دست بدهد و همراه با علائمی مانند: قفل کردن زانو، تورم و درد مداوم همراه باشد، که باعث آسیب های غضروفی در دراز مدت نیز می شود، بر این اساس، تصمیم به جراحی می گیریم.
گاهی در ام آر آی پارگی های کوچکی در مینیسک مشاهده می شود، اما در معاینات بالینی، ناپایداری در فرد ایجاد نکرده، که در این صورت، نیاز به عمل جراحی نیست.
وی در پاسخ به این سوال که عمل جراحی مینیسک چگونه صورت میگیرد؟، گفت: عمل ها در قدیم به صورت باز انجام می شد: پارگی به طور کل خارج می گردید و درد نیز برطرف می‌شد، که در این روش، مفصل با ایجاد مشکل در آینده روبرو خواهد بود. تکنیک های امروز بر این استوار است: که تا جای ممکن مینیسک حفظ شود، به همین دلیل، پارگی های مینیسک، با عمل آرتروسکوپی و با نخ های بخیه مخصوص، ترمیم می گردد. در ترمیم مینیسک بعد از عمل، فرد باید دوره ای از عدم وزن گذاری داشته باشد(یعنی نباید در طی این مدت وزن زیادی روی این زانو وارد شود) قابل ذکر است: که خونرسانی به مینیسک خوب نیست و ترمیم به راحتی صورت نمی گیرد و نیاز به زمان طولانی دارد.
این استاد دانشگاه، تورم گاه‌به‌گاه، قفل کردن مفصل و درد در لبه مفصل را، از علائم پارگی مفصل دانست، وی همچنین یادآور شد: وقتی پارگی در مینیسک اتفاق می افتد، با گذشت زمان، امکان وسعت بیشتر پارگی وجود دارد، به همین دلیل، درمان به موقع و سریعتر مینیسک پاره شده ، پیشنهاد می شود.