چوب بی‌‌تدبیری دولت لای چرخ کنترل کرونا| چرا برای جلوگیری از سفرها محدودیت خاصی اعمال نمی‌شود

باگذشت هشت ماه از شیوع بیماری کرونا در کشور و جان باختن بیش از ۳۰هزار هموطن، ستاد ملی مقابله با کرونا محدودیت خاصی برای کاهش سفرها اعمال نکرده و محدودیت‌‌های اعمال شده تأثیر چشمگیری بر کاهش سفرها نداشته است.

حدود هشت ماه از شیوع ویروس منحوس کرونا در کشور می‌‌گذرد؛ از ابتدای شیوع بیماری در کشور، علیرغم هشدار مقامات بهداشتی نسبت به تأثیر سفرها در انتشار ویروس کرونا، ستاد ملی مقابله با کرونا در تعطیلات گذشته، محدودیت ترافیکی خاص و اثرگذاری اعمال نکرده است.

پیش از این، سعید نمکی، وزیر بهداشت، نسبت به سفرهای غیرضروری در تعطیلات اظهار نگرانی و بیان کرده بود: سفرهای جدید، به‌معنای ابتلاهای جدید به کووید19 است.

پس از آن، معاون بهداشت وزارت بهداشت نیز یکی از عوامل اصلی افزایش ابتلا به کرونا در کشور را سفرکردن عنوان و از مردم درخواست کرده بود که با سفرهای غیرضروری به گسترش کرونا در کشور دامن نزنند.

ایرج حریرچی، معاون‌کل وزارت بهداشت نیز در شهریورماه سال جاری، با بیان این‌که برخی از مردم در سفرهای بین‌شهری، رفتار خوبی نداشتند، گفته بود: اکثر سفرها به استان‌هایی مانند مازندران که الآن وضعیت خوبی ندارد، انجام شد؛ استان‌های گلستان، گیلان، اصفهان و آذربایجان شرقی که اکثراً در وضعیت قرمز هستند مقاصد گردشگری بوده‌اند که این امر، هم می‌تواند وضعیت خود استان را تشدید کند و هم می‌تواند مبدأیی برای درگیری استان‌های دیگر باشد؛ در روز پنجشنبه (تعطیلات ماه محرم) شاهد 2 میلیون و 566 هزار سفر بین‌استانی بودیم که نسبت به روز مشابه سال گذشته که شرایط، عادی بوده است، افزایش 9درصدی داشته است!

حریرچی در آن زمان نسبت به افزایش آمار مرگ‌ومیر کرونا پس از 4 تا 6 هفته هشدار داده بود و پس از گذشت بیش از 4 هفته از هشدار معاون وزیر بهداشت، نگاهی به تابلوی آمار فوتی‌‌های کرونا، افزایش تعداد مرگ‌ومیرهای کرونایی را نشان می‌‌داد که علت بخشی از این افزایش آمار را می‌‌شد از تبعات بی‌‌توجهی به هشدارهای یک ماه پیش حریرچی تلقی کرد.

بسیاری از متخصصین و اعضای هیئت‌‌علمی دانشگاه‌‌های علوم پزشکی کشور نیز در بازه‌‌های زمانی مختلف درخواست اعمال محدودیت‌‌های جدی در سفرها را داشته‌‌اند و دکتر مسعود مردانی، عضو کمیته علمی ستاد مقابله با کرونا نیز چند روز پیش گفته بود: تاکنون چندین بار از مردم ملتمسانه خواهش کردیم برای کمک به کاهش بار بیماری برای کادر درمان و کاهش موارد بیماری سفر نروند. باز هم خواهش می‌کنیم در خانه بمانید تا به بهبود اوضاع کمک کنید.

با وجود این هشدارها و درخواست‌‌ها، نگاهی به وضعیت جاده‌‌های مواصلاتی کشور به خصوص در ایام تعطیلات گذشته، نشان می‌‌دهد تنها راه کاهش سفرهای بین‌‌استانی، خواهش و التماس نیست. در همین راستا، وزیر بهداشت نیز در مهرماه سال جاری گفت: مدت‌هاست که می‌گویم برای مقابله و مبارزه با یک اپیدمی، فقط و فقط نمی‌توان از تمنا و خواهش استفاده کرد. موج‌های زیادی را در این مدت تحمل کرده و شرمنده همکارانی هستم که موج‌های پیاپی را به دلیل عدم رعایت موازین بهداشتی تحمل کردند. عده زیادی محبت کرده و رعایت می‌کنند و عده‌ای رعایت نکرده و همه را گرفتار می‌کنند.

چند روز پس از این اظهارات، وی در حاشیه جلسه هیئت دولت از اعمال محدودیت‌‌های ترافیکی در 5 کلانشهر کشور خبر داد. این محدودیت آمدوشد در 5 شهر بزرگ کشور، از 24 تا 27 مهرماه سال جاری و با هدف کاهش تردد بین‌‌استانی در تعطیلات سه روزه ماه صفر اعمال و قرار بر این شد که ممنوعیت سفر با مبدأ یا مقصد شهرهای تهران، کرج، ارومیه، اصفهان و مشهد اجرا شود؛ تصمیمی که در ابتدا به نظر می‌‌رسید بر کاهش ترددهای بین‌‌استانی مؤثر باشد اما در واقعیت، نه تنها تأثیر چشمگیری بر کاهش ترددها نداشت بلکه حتی باعث شلوغی جاده‌‌ها، یک روز پیش از اعمال تعطیلی شد.

در بیست و سوم مهرماه، دکتر کیانوش جهانپور، با حضور در یک برنامه تلویزیونی از اعمال محدودیت‌‌های ترافیکی در این 5 استان از ساعت 24 همان روز خبر داد و افزود: این محدودیت فعلاً تا ظهر روز یکشنبه (27 مهرماه) ادامه خواهد داشت.

در واقع، ستاد ملی مقابله با کرونا طوری محدودیت‌های سفر را اعمال و اعلام کرد که عملاً به مردم گفته شد تا 12 شب می‌توانید از شهر خارج شوید و تا چهار روز به سفر بروید.

بررسی آمارهای پلیس راهور در این بازه زمانی نیز نشان داد که این تصمیم ستاد، تأثیر چشمگیری بر کاهش ترددهای بین استانی نداشته است؛ در تاریخ 26 مهرماه، جانشین رئیس پلیس راهور ناجا از کاهش 20 درصدی تردد در این پنج استان در بازه تعطیلات نسبت به مدت مشابه سال قبل خبر داد که با توجه به این میزان کاهش تردد، می‌‌توان گفت که اعمال محدودیت‌‌های ترافیکی تأثیر شگرفی بر کاهش مسافرت‌‌ها نداشته است.

از سوی دیگر، در این چهار روز تعطیلی، تردد در مسیر بین تهران و کرج برای ساکنان و شاغلان این دوشهر، آزاد بود؛ این در حالی است که پیش از این، دکتر نادر توکلی، معاون درمان ستاد مقابله با کرونا در کلان‌‌شهر تهران گفته بود: یکی از اساسی‌‌ترین مباحث، بحث ورود افراد از خارج تهران به داخل پایتخت است؛ چالش دیگر ما، جابه‌‌جایی مسافران بین البرز و تهران است و ترددهای بین این دو استان زیاد است و همین امر باعث افزایش ترددهای بین‌شهری می‌‌شود بنابراین شاید تهران آخرین نقطه‌‌ای در کشور باشد که بتوانیم کرونا را در آن مهار کنیم.

در همین راستا، دکتر علیرضا زالی، فرمانده عملیات مدیریت بیماری در کلانشهر تهران نیز گفت: "تهران بیشترین مبدأ سفر در تعطیلات گذشته بوده است؛ چهار پژوهش میدانی ما در تهران حاکی از این بود که بعد از یک بازه زمانی دوهفته‌‌ای در انتهای هر تعطیلی، میزان ابتلای سرپایی و پس از سه تا چهار هفته، میزان بستری و مرگ و میر به طور چشمگیری افزایش یافته است. به دلیل نقشی که سفرها در گسترش میزان شیوع بیماری و مرگ و میر دارند، منع سفر با جدیت بیشتر و اعمال مداخلات جدی‌‌تر بازدارنده، مورد درخواست ستاد مقابله با کرونای استان تهران خواهد بود."

درخواستی که به نظر می‌‌رسد مورد توجه جدی مسئولین ستاد ملی مقابله با کرونا و وزارت کشور قرار نگرفته است.

اعمال محدودیت ترافیکی سختگیرانه در تعطیلات پیش‌‌رو و وضع جرایم کرونایی برای متخلفین از حداقل راهکارهایی است که ستاد ملی مقابله با کرونا می‌‌تواند برای کنترل وضعیت بیماری به کار بگیرد اما متأسفانه علیرغم تأکید جدی وزیر بهداشت بر اعمال این محدودیت‌‌ها، این مسئله از دید مسئولین این ستاد، مغفول مانده است. غفلتی که اگر ادامه یابد به خستگی مفرط کادر درمان و قربانی شدن بسیاری از هموطنان منجر می‌‌شود و دود بی‌‌تدبیری دولت در چشم کسانی خواهد رفت که پروتکل‌‌های بهداشتی را رعایت می‌‌کنند اما به دلیل رعایت نکردن عده‌‌ای دیگر، جان خود را از دست می‌‌دهند.

تسنیم