اضطراب جدایی از خانواده در کودکان
برنامه مادر کودک همه روزه از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۹ به صورت زنده از شبکه سلامت سیما پخش می شود.
در برنامه مادر کودک شبکه سلامت سیما مورخ ۲۳ شهریور ۱۴۰۱ مجری برنامه میزبان دکتر سمیه رباط نیلی روانشناس وعضو هیئت علمی دانشگاه علوم تحقیقات بود ودر مورد اضطراب جدایی از خانواده در کودکان به گفتگو پرداختند.
دکتر رباط نیلی با ذکر این نکته که شیوع کرونا در چند سال اخیر باعث افزایش شیوع اضطراب در کودکان شده است گفت: نشانه های اختلالات روانشناختی در کودکان و بزرگسالان تفاوت بیرونی و رفتاری متفاوتی دارد، بطور مثال اگر افسردگی در بزرگسالان با نشانه هایی چون گریه کردن و از دست دادن تمایل به کار مشخص می‌شود، افسردگی در کودکان با حالت پرخاشگری همراه است. وی ذکر این نکته را ضروری دانست: که تشخیص و درمان اضطراب کودکان نیاز به دقت و صرف زمان زیادی دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم تحقیقات، اضطراب جدایی در کودکان را ترس از جدا شدن کودک از چهره های آشنایی دانست که به آنها دلبستگی دارد، در این بین والدین به خصوص مادر بیشترین اهمیت را دارد.
وی در پاسخ به این سوال که اصطلاح اضطراب جدایی در کودکان، در چه دوره‌ای از زندگی و چه سنی مفهوم پیدا می کند، گفت: این سنین شامل دوره های پیش دبستانی و سال‌های اولیه کودکی می گردد و تا ۱۲ سالگی ادامه دارد، سپس رو به کاهش می گذارد.
اضطراب جدایی اولین بار از هشت ماهگی نوزاد آغاز می گردد و تا پایان دو سالگی از بین می رود، علت آن وجود همزیستی بین مادر و کودک در این سنین می باشد، زیرا نوزاد بین جسم خود و جسم مادر جدایی قائل نیست، بعد از گذشت مدتی، نوزاد آگاهی می یابد که جسم و روحش متمایز از مادر است .
دکتر رباط نیلی افزود: کودک در هشت ماهگی با دیدن چهره های غریبه دچار حالت گریه می شود، در صورت مشاهده چنین علائمی نگران نباشید زیرا کودک در حال گذران تحول و نمو طبیعی خویش می باشد.
این روانشناس گفت: بین دو واژه اضطراب جدایی( که به صورت طبیعی وجود دارد) و اختلال اضطراب جدایی تفاوت قائل هستیم. شیوع این اختلال در بین کودکان ۳ تا ۴ درصد است، در صورت بروز این اختلال در کودک، تغییرات جدی در حیطه های رفتاری، تحصیلی، رابطه کودک با والدین و روابط با متصدیان کودک، حداقل به مدت یک ماه اتفاق می افتد. وی تاکید کرد اضطراب جدایی مربوط به سنین اولیه عمر است که کاملاً طبیعی است اما اختلال اضطراب جدایی شدت و نشانه های اضطرابی بسیار شدید تری دارد.
دکتر رباط نیلی، بعضی از علائم و نشانه های اختلال اضطراب جدایی را شامل:
۱-کودک هنگام جدایی از چهره هایی که با آنها دل بستگی دارد اضطراب نشان می دهد
۲- او نگران تجربه ناخوشایند گم شدن و یا بیمار شدن است
۳- در این کودکان شکایت های مکرر جسمی وجود دارد این شکایت‌ها قبل از رفتن به مدرسه بروز می کند مانند دل درد، سردرد، بدن درد
۴- کابوس های مکرر شبانه می بیند که محتوای این کابوس ها جدایی از والدین است
۵- کودکانی که حاضر نیستند با کسی غیر از پدر و مادر تنها بمانند.
وی متذکر شد: وجود سه علامت از علائم ذکر شده به مدت یک ماه، نشانه اختلال اضطراب جدایی است.
دکتر رباط نیلی وجود علائم اضطرابی به ویژه در خویشاوندان خونی کودک و همچنین یادگیری مشاهده ای کودک را در بروز علائم اختلال اضطراب جدایی از والدین، مؤثر دانست.
وی وجود یک سری خصوصیات خاص در والدین را در ابتلا کودک به این اختلال مؤثر دانست: از جمله والدین بیش از حد محافظه کار و یا والدین ناایمن، که هر دو جزء علائم خطر افزایش دهنده شیوع اضطراب در کودکان محسوب می شوند.
دکتر رباط نیلی نوع فرزندپروری را در بروز اضطراب های دوران کودکی بسیار مؤثر دانست.
در بین سبک های فرزندپروری، سبک مقتدرانه که هم قوانین را وضع می کند و کودک را به بهترین نحو حمایت می کند، از بهترین راههای جلوگیری از اظطراب جدایی در کودکان دانست.
این روانشناس از کاربردی ترین روشهای درمان اختلال اضطراب جدایی از خانواده که شامل: خانواده درمانی، روش های شناخت درمانی، درمان‌های والدین و کودک که به موازات هم انجام می شوند و همچنین دارو درمانی نام برد.
کارشناس برنامه رعایت نکات ذیل را در کودکانی که نگران جدایی از خانواده را دارند، توصیه کرد:
قبل از اینکه مدارس باز شوند جدا شدن از کودک را تمرین کنیم و آن را در یک زمان کوتاه به شخص مطمئنی بسپاریم، موقع خداحافظی تشریفات قائل نشویم و ساده و سریع خداحافظی کنیم همچنین به قول خود، در بازگشت به موقع، وفادار باشیم.
مشاهده برنامه