فعالیت‌های ورزشی در هنگام آلودگی هوا
برنامه ضربان همه روزه از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۱۶ به صورت زنده از شبکه سلامت سیما پخش می شود.
در برنامه ضرباشن شبکه سلامت سیما محمد حسین پور قریب متخصص پزشکی ورزشی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص فعالیت‌های ورزشی در هنگام آلودگی هوا به گفتگو پرداخت.
کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال: که آیا در هوای آلوده میتوان ورزش کرد؟، گفت: ورزش جزئی از سبک زندگی سالم است و به هیچ بهانه‌ای نباید آن را قطع کرد، اما در هنگام آلودگی هوا، انجام ورزش با ملاحظاتی همراه خواهد بود: باید مدت زمان ورزش در فضای باز را کم کنیم و بیشتر در فضای بسته ورزش کنیم.
پور غریب ادامه داد: شاخص آلودگی هوا به چهار دسته تقسیم میشود که شامل: ۰-۵۰ ، ۵۰-۱۰۰ ، ۱۰۰-۱۵۰ و ۱۵۰ الی ۲۰۰ است. در اکثر روزهای سال این شاخص بین ۱۰۰ الی ۱۵۰ می باشد، در فصل زمستان و روزهای آلودگی هوا نیز، این شاخص به ۱۵۰ تا ۲۰۰ می‌رسد.
وی ادامه داد: هر فرد باید به بیماریهای زمینه‌ای خود توجه کند، که اگر جزو گروه‌های حساس قرار دارد، نیاز به رعایت ملاحظات بیشتری، خواهد بود. گروه‌های حساس شامل: کودکان، سالمندان و افرادی که بیماریهای زمینه‌ای به خصوص بیماری زمینه‌ای قلبی و ریوی دارند، می باشند، افراد اگر جزو این گروه ها باشند، باید سخت گیرانه تر عمل کنند.
این استاد دانشگاه گفت: افراد حساس، بهتر است در بیشتر روزهای سال، در فضای باز ورزش نکنند و ورزش را به فضای سرپوشیده اختصاص دهند. وی یادآور شد: اگر شاخص آلودگی هوا بالاتر از ۱۵۰ باشد، بهتر است همه افراد در فضای سرپوشیده ورزش کنند، نکته مهم این است که ما باید به فکر پیشگیری از آلودگی هوا باشیم و دولتمردان باید به برنامه‌ریزی‌های لازم در این خصوص توجه کنند.
هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: امروزه در دنیا با دو چالش روبه‌رو هستیم: اول: عدم فعالیت فیزیکی و ورزش، و دوم: عامل آلودگی هوا، وی افزود؛ آلودگی هوا نباید عاملی برای ورزش نکردن باشد، بلکه باید مسیری پیدا کنیم که با وجود آلودگی هوا، ورزش را قطع نکنیم، تجربه ثابت کرده است؛ در مواقعی که افراد به بهانه آلودگی هوا، ورزش را کنار می‌گذارند، بیشتر به بیماریهای قلبی_ عروقی، ریوی، دیابت، سرطان ها و سایر بیماریهای غیر واگیر مبتلا می شوند.
کارشناس برنامه تاکید کرد: در دنیا واژه ای داریم، به این عنوان: ورزش درمان و دارو است، هیچ کس نمی گوید ورزش نکنید، اگر فردی به بیماری ریوی یا قلبی حادی مبتلا باشد: ابتدا باید این بیماری ها تحت کنترل قرار گیرند و سپس فرد به ورزش بپردازد.وی افزود: اگر افراد در فضایی کار کنند که دود سیگار یا قلیان وجود دارد و یا به هر دلیل احتراق بنزین و گازوئیل بیشتر باشد، آسیب دو چندان خواهد بود.
این استاد پزشکی ورزشی یادآور شد: اگر فردی در محیطی که گاز منواکسید کربن زیاد است، ورزش کند: معادل کسی است که ده عدد سیگار کشیده است، وی همچنین گفت: یکی از آلاینده های هوا گاز NO2 است، افرادی که قلیان می‌کشند، بیشتر در معرض این گاز قرار دارند، بدین ترتیب، یکی که از آلوده کننده های هوا خود ما هستیم، سعی کنیم به آلودگی هوا دامن نزنیم.
کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که در مسابقات المپیک و جام جهانی، آیا آلودگی هوا در رکورد ورزشکاران تاثیرگذار است؟، گفت: کشور ها، اغلب در دوره مسابقات، اقدامات پیشگیرانه ای انجام می‌دهند و محل اسکان ورزشکاران را در مناطق کمتر آلوده قرار می‌دهند، با توجه به آمار ارائه شده، رکورد المپیک در هوای آلوده، با کاهش میزان رکورد، همراه بوده است، بطوری که آمادگی جسمانی و توانایی ورزشکاران را کاهش داده است. وی تاکید کرد: ورزشکاران باید سعی کنند، در زمان آلودگی هوا( شاخص۲۰۰-۱۵۰)،تمرینات را با شدت و زمان کوتاهتری انجام دهند و در هوای با شاخص بالایی ۲۰۰، ورزش نکنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: اگر در هوای آلوده ورزش کنیم، تا ۱۵ دقیقه اول نفع می بریم، اما بیشتر از ۱۵ دقیقه نفعی در کار نخواهد بود و مجدداً، بر کاهش زمان و شدت ورزش در هنگام آلودگی هوا، تاکید کرد.
کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال، که آیا مصرف مکمل های ورزشی، راهی برای کاهش اثرات آلودگی هوا بر بدن است؟، گفت: به طور کلی در هوای آلوده، به مصرف بیشتر میوه ها، سبزیجات و آنتی اکسیدان ها توصیه می شود، بخصوص تاکید بر مصرف میوه های رنگی، مانند: پرتقال که ویتامینC و آنتی اکسیدان بالایی دارد، شده است. وی همچنین به نقش و اهمیت ساخت ویتامین D در بدن اشاره کرد، و گفت: ورزش در روزهای با آلودگی هوا، با ساخت کمتر ویتامین D در بدن همراه است، همچنین مصرف مکمل ویتامینE نیز، در روزهای آلودگی هوا توصیه میشود.
قریب پور ادامه داد: مصرف مایعات بیشتر و همچنین مصرف شیر و لبنیات، از ضروریات روزهای آلودگی هوا است، وی یادآور شد: در صورتی که از میزان کافی شیر و لبنیات، میل نمی‌کنید، مصرف روزانه مکمل کلسیم را فراموش نکنید.
این استاد دانشگاه، به افزایش فعالیت فیزیکی افراد در طی روز، اشاره کرد و گفت:انجام ۱۵۰ دقیقه ورزش در طی هفته، که شامل: دویدن، دوچرخه سواری، شنا، کوهنوردی و.....می‌باشند، از جمله مهمترین ورزشهایی هستند، که برای حفظ سلامت قلب و عروق، ضروری است. در کنار این ورزش ها، حرکات قدرتی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است، که شامل: شنا روی دیوار و شنا روی زمین: برای افزایش قدرت عضلات اندام فوقانی و همچنین، بلند و نشست (اسکات)، که جهت افزایش قدرت اندام تحتانی می باشند. وی همچنین گفت: انجام ورزش های کششی در سالمندان، برای جلوگیری از کوتاه شدن عضله و خمودی، ضروری است.
وی افزود: در بیماران دیابتی و سالمندان، ورزش های قدرتی از اهمیت ویژه برخوردار است، زیرا سالمندان، بیشتر در معرض خطر کاهش توده های عضلانی هستند.
کارشناس برنامه در پاسخ به سوال که آیا ورزش در روند سالمندی تاثیر گذار است؟، گفت: ما در واقع برای دوران سالمندی عضلات را قوی می کنیم، تا دوران سالمندی خوب و سالمی را طی کنیم، برای ورزش کردن هیچ وقت دیر نیست، در دوران سالمندی نیز می توانیم ورزش را شروع کنیم، اما باید به تدریج، شدت و زمان ورزش را افزایش داد.
پور غریب در پاسخ به این سوال، که افراد مبتلا به آسم در روزهای آلودگی هوا چگونه ورزش کنند؟، گفت: این افراد جزو گروه های حساس هستند و اگر میزان آلودگی هوا بیش از ۱۰۰ باشد، باید در فضای بسته ورزش کنند، در هوای باز هم، باید با شدت و زمان کمتری ورزش کنند و حتماً اسپری سالبوتامول و کپسول های اکسیژن یک لیتری همراه داشته باشند تا در صورت افزایش زیاد ضربان قلب و تحریک ریه، از آنها استفاده کنند.
کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که بهترین زمان ورزش چه موقع است؟،گفت:در دوران آلودگی هوا، صبح زود بهترین زمان ورزش است، زیرا شب تا صبح، کارخانه ها کار نمیکنند و تردد نیز کمتر است.
این متخصص پزشکی ورزشی یادآوری کرد: ورزش تعادلی در سالمندان از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا در این سنین ممکن است افراد با کاهش تعادل روبرو شوند، وی همچنین از اهمیت انجام ورزش های قدرتی، به دلیل افزایش تراکم استخوان سالمندان، نام برد.