علل هورمونی موهای زائد

برنامه ضربان همه روزه از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۱۶ به صورت زنده از شبکه سلامت سیما پخش می شود.

در برنامه ضربان 24 بهمن شبکه سلامت سیما، سعید کلباسی متخصص داخلی فوق تخصص غدد و متابولیسم و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در خصوص«علل هورمونی موهای زائد» به گفتگو پرداخت.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که چه زمانی میگوییم فرد مبتلا به ریزش مو است گفت: هر فرد به طور طبیعی در معرض پروسه فیزیولوژی طبیعی رشد و ریزش مو قرار دارد، از نظر علمی اگر ریزش مو بطور غیرطبیعی بیشتر از قبل شود و حداقل روزانه ۱۰۰ تار موی فرد بریزد، فرد دچار ریزش مو است.

وی گفت: ریزش مویی برای ما مهم است که قبلاً نبوده و اخیرا ایجاد شده است، پزشک با انجام تست Pulling( انگشتان دست را در موی فرد کرده و به شدت میکشیم) متوجه ریزش موی فرد میشود، اگر در انجام این تست بیش از ۱۰ عدد مو بریزد، ریزش غیر عادی و غیرفیزیولوژیک نامیده میشود.

کلباسی افزود: استرس از عوامل تاثیر گذار بر پروسه ریزش مو است که از طریق اثر بر هورمونهای بدن ایجاد میشود، همچنین به دنبال ابتلا به بیماریهای عفونی مانند: آنفولانزا و کرونا، ریزش مو شدید میشود.

این متخصص غدد و متابولیسم، ریزش موی خانم ها بخصوص از جلوی سر را آندروژنیک دانست و گفت: در بدن خانمها مقداری هورمون مردانه وجود دارد که از تخمدانها و مختصری از غده فوق کلیوی ترشح می شود در خانم هایی که این هورمون به صورت بیماری زا افزایش می یابد، موهای جلوی سر به شدت می ریزد و به سرعت چرب میشود در این افراد باید به دنبال دلایل هورمونی بگردیم.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سؤال که آیا موهای کرکی زیر چانه موی زائد محسوب میشوند؟ گفت: خیر این کرکها موی زائد محسوب نمی‌شوند و بعد از بلوغ برطرف میشود.

این استاد دانشگاه هیرسوتیسم را رشد موی زمخت مردانه در بدن خانم ها دانست که در ۹ منطقه: زیر چانه، زیر گوش، روی سینه، روی لب فوقانی، بین دو کتف، قسمت داخلی بازو و داخل ران، زیر ناف، پشت کمر بالای باسن، دیده میشوند، در صورت بروز هیرسوتیسم در یک خانم بررسی های بیشتر لازم است.

کلباسی در پاسخ به این سوال که علل افزایش موی زائد در خانم ها چیست؟ گفت: ژنتیک، سندروم تخمدان پلی کیستیک، بیماریهای فوق کلیوی و ایدیوپاتیک(بدون علت)، ۴ علت اصلی افزایش موی زائد در بانوان است.

کلباسی ادامه داد: غده فوق کلیوی دو غده کوچک مثلثی شکل بر روی کلیه ها هستند که انواعی از هورمون ها را ترشح می کنند(هورمون های مربوط به فشار خون، قند خون، آندروژن، کورتیزول و...)، همه از غده فوق کلیوی ترشح می شوند. اگر غده فوق کلیوی در ناحیه ای که هورمون مردانه ترشح می کند دچار پرکاری شود این علائم برای خانم ها ایجاد میشود.

وی افزود: وقتی خانمی با موی زائد مراجعه کند، ابتدا سابقه خانوادگی فرد مورد بررسی قرار می‌گیرد( ابتلاء در مادر، خواهر..) و از بیماریهای تخمدان و فوق کلیوی سوال می شود (تنبلی تخمدان، دیابت و...) وی تاکید کرد: از موی زائدی که سریع به وجود بیاید ( هیرسوتیسم پیشرونده و سریع) نگرانی داریم، زیرا احتمال دارد متعاقب تومور غده فوق کلیوی ایجاد شده باشد.

کارشناس برنامه در خصوص آزمایشهای درخواستی از این بانوان گفت: در مرحله اول آزمایش هورمونی درخواست میشود: این آزمایش ۲ ساعت بعد از بیدار شدن از خواب و در شرایط کاملا آرام و همچنین در فاز فولیکولار انجام میشود (روز دوم تا پنجم قاعدگی)

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی زمان تجویز داروها را پس از تشخیص بیماری امکان پذیر دانست: در درجه‌ی اول داروهای ضد هورمون مردانه تجویز می‌شود مانند: اسپیرونولاکتون، بعد از آن داروهای هورمونی مانند: قرص‌های ضدبارداری از جمله سیپروترون کامپاند که هورمون مردانه را کنترل میکند، تجویز میشود. وی تأکید کرد: تشخیص و انتخاب دارو تنها با پزشک متخصص غدد و در نهایت با همکاری متخصص پوست انجام میشود.

وی یادآور شد: مصرف داروهای هورمونی در بانوان، با خطر توده ها و کیست های پستانی همراه است و تجویز آنها به دقت و ملاحظات بیشتری نیازمند است. او به بانوان متاهل مصرف کننده از این داروها تاکید کرد: به محض عقب افتادن قاعدگی سریعاً داروها را قطع و برای آزمایش بارداری اقدام کنند (مصرف این داروها در بارداری باعث ایجاد اختلالاتی در جنین میشود)

کلباسی در پاسخ به این سوال که بانوان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCO) تا چه زمانی باید از دارو استفاده کنند؟ گفت: متاسفانه بیماریهای هورمونی مانندPCO، بیماری های مزمنی هستند و دوره درمان طولانی دارند این افراد حتی تا زمان ازدواج و قبل بارداری، به درمان مستمر نیاز دارند و تنها در زمان بارداری این داروها قطع میشوند.

فوق تخصص غدد و متابولیسم در پاسخ به این سوال که آیا لیزر به تنهایی میتواند در درمان موهای زائد موثر باشد؟ گفت: درمان موی زائد کار تیمی متشکل از متخصص غدد و متخصص پوست است، باید داروهای هورمونی و کارهای پوستی در کنار هم انجام شوند و تاکید کرد: لیزر در درمان موهای زائد کلفت، بهتر جواب می دهد و نازک تر شدن موها به دنبال مصرف داروهای هورمونی، با درمان ناقص لیزر همراه است.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که علت ریزش بیشتر مو در خانمهای یائسه چیست؟ گفت: در دوران یائسگی به دلیل افت هورمون زنانه با افزایش ریزش مو مواجه هستیم، گرچه این خانم ها نیاز به درمان دارند اما به دلیل خطر پوکی استخوان در دوران یائسگی، باید از تجویز داروهایی که خطر پوکی استخوان و ریسک سرطانها را بالا میبرند، پرهیز کرد.