کمردرد
برنامه مادر کودک همه روزه از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۹ صبح به صورت زنده از شبکه سلامت سیما پخش می شود.
در برنامه مادر کودک شبکه سلامت سیما، محدثه آزادواری متخصص طب فیزیکی و توانبخشی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص کمردرد به گفتگو پرداخت.
کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که علت ایجاد کمر درد چیست؟ گفت: کمر درد از شایع‌ترین دردهای بشر است بطوری که بیش از ۹۰ درصد افراد در طول زندگی یک بار این درد را تجربه میکنند، کمردرد علت های مختلفی دارد که شایع‌ترین علت آن، ضعف عضلات کمر و آسیب هایی است که به عضلات و رباط های این ناحیه وارد شده است، همچنین افزود: این باور غلط است که کمر دردها را به اختلال دیسک ربط دهیم زیرا بیشتر کمردردها از نوع مکانیکال میباشند که به دنبال ضعف عضلات و استفاده بد از آن ها اتفاق می افتد.
آزادواری شایع ترین سن شروع کمردرد را بین ۲۰ تا ۵۰ سال دانست و افزود: کمردردی که زیر سن ۲۰ سال اتفاق بیفتد بسیار مهم است و باید جدی گرفته شود زیرا ممکن است این دردها به دلیل تومورهای استخوانی اتفاق بیفتد که نیاز به بررسی فوری دارد. کمردرد ناگهانی در افراد بالای ۵۰ سال که قبلا کمر درد نداشته اند نیز به بررسی فوری نیاز دارد(این درد ناگهانی کمر در خانم ها ممکن است به دلیل متاستاز سرطان پستان و در آقایان متاستاز سرطان پروستات باشد)
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: کمردرد هایی که بین ۲۰ تا ۵۰ سال اتفاق می افتند، معمولا مربوط به بد استفاده کردن از کمر و فشاری است که به عضلات و رباط ها وارد شده است.
این متخصص طب ورزشی ادامه داد:: پنج مهره در ناحیه کمری وجود دارد که به طور متوالی پشت سر هم قرار گرفته اند و توسط رباط ها به هم متصل شده اند، بین این مهره ها مفاصل ریزی نیز وجود دارد، عضلات، این بافت های مهره ای را کنار هم نگاه می دارند،این بافت ها همراه با یکسری عضلات شکم با یکدیگر یک اندام اختصاصی را ایجاد میکنند که در انجام کارهای روزانه فرد را یاری می کنند.
کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که چگونه انواع کمر دردها را از یکدیگر افتراق دهیم؟ گفت: اگر کمر درد پس از کارهای جسمی روزانه و یا در اثر نشستن ها و ایستادن های طولانی ایجاد شود، کمردرد مکانیکال بدون علت دیسک نام دارد اما اگر کمردردی همراه با تیر کشیدن و بی حسی و مورمور شدن انگشتان پا باشد احتمال دیسک کمری وجود دارد.
وی ادامه داد: دردهای سیاتیکی همان کمردرد هایی هستند که در زمینه دیسک اتفاق می افتند، عصب سیاتیک قطورترین عصب بدن است که شامل ریشه های مهره های S1,L4,L5 میباشد این ریشه ها عصب سیاتیک را تشکیل می دهند علامت این نوع کمردرد از دیسک کمر شروع میشود و از پشت باسن به سمت پایین حرکت می کند و از پشت زانو به کف پا میرود.
این استاد دانشگاه متذکر شد: کمر درد هایی که زمینه دیسک دارند، سیاتیک نامیده میشوند و معمولاً نیاز به جراحی ندارند، بیش از ۹۰ درصد کمردردها با زمینه دیسک، با درمان های غیرجراحی بهبود می یابند، وی گفت: ترجیح با درمان‌های غیرجراحی است زیرا درمان‌های جراحی دیسک، ممکن است با عود مجدد همراه باشند.
کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که چه افرادی نیازمند جراحی دیسک می باشند؟ گفت: ۳ گروه از افراد نیاز به جراحی دیسک دارند: افرادی که به دلایل ضعف عضله، توانایی حرکت نداشته باشند(عصب تحت فشار باشد) همچنین در افرادی که کنترل ادرار و مدفوع خود را از دست داده باشند و در کمر دردهای ارجاعی که حداقل سه ماه از درمان‌های دارویی و غیر دارویی استفاده کرده اند اما بهبودی حاصل نشده باشد.
آزادواری یادآور شد: انجام حرکات ورزشی بدون آمادگی و نرمش، شانس بیرون زدگی دیسک را افزایش می‌دهد، وی ادامه داد: در ابتدای صبح دیسک ها پر آب هستند و آمادگی این را دارند که در حرکات شتابزده اول صبح دچار بیرون زدگی شوند.
این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، هل دادن ناگهانی را با شانس بیرون زدن بیشتر دیسک همراه دانست همچنین گفت: جابجایی وسایل سنگین نیز امکان ایجاد بیرون زدگی دیسک را فراهم می کند به همین دلیل توصیه کرد: سعی کنید کارهای سنگین را در موقعیت مناسب بدنی همراه با کمک فرد دیگری انجام دهید.
وی ادامه داد: گاهی مهره ها نسبت به همدیگر جابجا می شوند و فرد سرخوردگی مهره پیدا می کند، موقع جابجایی مهره ها فشار بر روی نخاع زیاد می شود که علاوه بر کشش رباط ها، ایجاد درد نیز می کند،وی ادامه داد: ۵۰ درصد از افرادی که مبتلا به سرخوردگی مهره ها هستند با درمان‌های غیرجراحی بهبود می یابند
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که صدا دادن مهره ها هنگام حرکت به چه معناست؟ گفت: صدا دادن مهره ها مادامی که بدون درد است مشکلی نیست ، ورزش کردن و افزایش قدرت عضلات این صدا ها را کم می کند البته ورزش ها باید طبق برنامه باشد(ورزش هایی که در باشگاه انجام میشوند در این بیماران آسیب زا محسوب می شود)
کارشناس برنامه مهمترین علت دردهای بعد از خواب را بد خوابیدن یا خوابیدن روی تشک نامناسب دانست و گفت: بهترین تشک ها تشکهای پنبه یا پشم قدیمی با قطر ۱۰ سانتی متر و قوام متوسط هستند در بین روش‌های امروزی تشک نیمه طبی مناسب ترین نوع تشک است وی افزود: کسی که از خواب بیدار می شود و کمر درد دارد احتمالاً تشک خواب مناسبی ندارد.
متخصص طب ورزشی و توانبخشی در پاسخ به این سوال که آیا طب سوزنی در کاهش دردهای کمر موثر است؟ گفت: اگر مشکلات عضلانی باعث کمردرد باشند طب سوزنی به بیمار کمک خواهد کرد البته این کار باید توسط متخصصین ماهر انجام شود، طب سوزنی در دردهای با درگیری دیسک، موثر نخواهد بود.
این استاد دانشگاه نوار عصب و عضله را روشی برای بررسی عملکرد عصب ها دانست و گفت: با انجام این آزمایش میزان درگیری دیسک ها مشخص میشود، انجام نوار عصب و عضله همچنین به تشخیص صحیح و روند درمان کمک خواهد کرد.