در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما محمدرضا وفا متخصص تغذیه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، در خصوص اهمیت تغذیه سالم به گفتگو پرداخت.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که امنیت غذایی به چه معناست؟، گفت: در دسترس بودن غذای سالم و کافی همراه با عدالت، برای همه مردم و در همه اوقات را امنیت غذایی مینامیم، که متاسفانه هنوز یک چالش بزرگ جهانی محسوب می‌شود. وی همچنین یکی از نکات بسیار مهم در تغذیه سالم را، تعادل دانست: مصرفی نه زیادتر و نه کمتر از نیاز یدن،  که در هر دو صورت، منجر به عوارض ناگواری می‌شود که سلامت انسان را تحت شعاع قرار می‌دهد.

وفا تغذیه سالم را از نظر کمی و کیفی مورد بررسی قرار داد و گفت: میزان کالری مورد نیاز بدن از نظر کمی، در گروه‌های سنی و جنسی مختلف بسته به نیاز متفاوت خواهد بود. مقداری از این کالری، برای انجام اعمال حیاتی بافتهای بدن، و مقداری نیز صرف فعالیت‌های فیزیکی اختصاصی در هر فرد، از جمله: ترمیم بافت‌ها می‌شود.

وی افزود: میزان کالری دریافتی روزانه هر فرد، قابل محاسبه است و این کالری باید از طریق مواد غذایی کالری زا، از جمله: کربوهیدرات‌ها و نشاسته‌ها، پروتئین‌ها وچربی‌ها تامین شود، در این صورت می‌توان گفت: کمیت تغذیه ما مناسب است. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت: یک فرد بالغ و سالم بالای ۱۸ سال، روزانه به حدود ۲۴۰۰ کیلو کالری انرژی نیاز دارد. وی همچنین، قسمت دوم تغذیه سالم را، ویتامین‌ها و املاحی دانست که از طرق مختلف دریافت میشود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران  افزود: در طی پژوهش انجام گرفته در شهر تهران: چاقی در مناطق بالای شهر و همچنین در مناطق محروم‌تر جنوب شهر، آمار بیشتری نسبت به دیگر مناطق شهر دارد، وی چاقی در مناطق مرفه نشین را به دلیل دریافت کالری بیشتر از نیاز روزانه و در مناطق کمتر برخورار شهر را، حاصل  کیفیت غذایی بد آنها دانست. متاسفانه افرادی که در مناطق محروم شهر زندگی می‌کردند، به غیر از کیفیت غذایی بد، از دریافت ویتامین و املاحی که به عنوان آنزیم و کوفکتور در واکنش‌های بدن نیاز است، و در خوراکی‌های پرکیفیت قرار دارد، محرومند و اغلب شکم خود را با غذاهای کم ارزش سیر می‌کنند (این دسته از افراد، بار دوگانه بیماری دارند، یعنی هم کالری زیادی دریافت می‌کنند و هم دریافتی آنها، از کیفیت پایینی برخوردار است)

این استاد دانشگاه تاکید کرد: گروه‌های کمتر برخوردارجامعه، باید با آگاهی و دانش کافی، غذاها را به گونه‌ای انتخاب کنند: که کالری مورد نیاز بدن را به طور متناسب دریافت کنند و املاح و ویتامین‌های مورد نیاز روزانه بدن  را نیز، داشته باشند. 

وفا بهترین شاخص دریافت میزان کالری مناسب را، شاخص BMI دانست که از تقسیم وزن بر حسب کیلوگرم بر مجذور  قد بر حسب متر، به دست می آید. اگر شاخص توده بدنی کمتر از ۲۵ باشد: نشان دهنده این است که میزان کالری دریافتی فرد در دراز مدت، مناسب بوده است. یکی دیگر از روش‌های استاندارد قوی، روشهایی است که ترکیب بدن را اندازه‌گیری می‌کند، در این روش، درصد زیاد چربی بدن، نماینده واقعی چاق بودن است.

وی یکی از بدترین نوع چاقی ها را، افزایش چربی دور شکم دانست و گفت: محل اندازه گیری قطر دور شکم،۲ سانتی متر بالاتر از زائده استخوانی لگن است، که باید کمتر از نصف قد فرد باشد. همچنین گفت: چربی‌های ناحیه شکمی مستقیماً با چربی خون در توازن است به طور مثال: هایپر لیپیدمی، هایپر کلسترولمی و هایپرتریگلیسریدمی ( افزایش انواع چربیهای داخل خون) به شدت از عوارض بیماری‌های متابولیک محسوب میشود. چاقی شکمی به لحاظ ژنتیکی در مردها بیشتر دیده میشود که آنرا چاقی مرکزی نیز مینامیم..

این استاد دانشگاه ادامه داد: متاسفانه چاقی در کودکان زیر ۵ سال و همچنین گروه سنی ۵ تا ۱۹ سال، به شدت رو به افزایش است، به نظر می‌رسد: والدین به دلیل کمبود وقت، غذاهای سالمی برای فرزندان خود تهیه نمی کنند، که پتانسیل جسمی و ذهنی فرزندان را نیز تحت تاثیر قرار میدهد. وی از تمام پدر و مادرهای دلسوز درخواست کرد: با دقت بیشتری تغذیه فرزندان خود را آماده کنند، همچنین انواع خوراکی‌های سهل الوصول، مانند چیپس و پفک، که تراکم کالری بالایی دارند و از نظر تغذیه‌ای هیچ ارزشی ندارند را، از سبد غذایی خانواده حذف کنند.

وی تاکید کرد: تغذیه علم تعادل است و افراد باید، تغذیه سالم را ملکه ذهن خود کنند و هر روز متناسب با شرایط خود، ورزش و تحرک کافی را داشته باشند. وی از تامین کالری، به عنوان ستون علم تغذیه نام برد و افزود: میزان این کالری متناسب با شرایط هر فرد، متفاوت خواهد بود.

این متخصص تغذیه ادامه داد: اگر می‌خواهیم مطمئن باشیم که کیفیت غذایی ما مناسب است، باید از هر چهار گروه اصلی غذایی که شامل: گروه شیر و لبنیات تازه و کم چرب، گروه نان و غلات کامل، گروه سبزی و سیفی و میوه تازه، گروه گوشت‌های کم چرب، ( قرمز سفید ماهی و میگو) در غذای دریافتی روزانه، استفاده کنیم.(لازم به ذکر است پنیر کم چرب، تخم مرغ آب پز و مغزدانه‌ها، در گروه گوشت‌ها قرار دارند)
برنامه ضربان همه روزه از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۱۶ از شبکه سلامت سیما پخش می‌شود.