این استاد دانشگاه دومین علت مرگ و میر اطفال (پس از سوانح و حوادث) را سوختگی دانست که خوشبختانه امروزه به دلیل آگاهی والدین این آمار کاهش چشمگیری یافته است. وی گفت: سوختگی به سه دسته سوختگی با آب جوش، سوختگی شیمیایی و سوختگی در اثر برق گرفتگی تقسیم بندی میشود، که معمولاً در کودکان کمتر از ۵ سال، سوختگی با آب جوش بیشتر مشاهده میشود. (۸۵ درصد موارد سوختگی ها با آب جوش است)
وی ادامه داد: در سنین بین ۵ تا ۱۰ سال، بیشتر سوختگی با آتش مطرح است، که ۱۴ درصد موارد سوختگیها را شامل میشود. در سنین ۱۰ الی ۱۴ سالگی نیز سوختگی با آتش سوزیها بیشتر دیده میشود. وی ادامه داد: در سوختگی با مواد شیمیایی، معمولاً این مواد با پوست کودک تماس مییابند، در سوختگی در اثر برق گرفتگی، با گاز زدن سیم لخت توسط کودک اتفاق میافتد، که محدود به قسمت دهان و حفره دهان میشود. در این نوع سوختگی نیاز به مراجعه به بیمارستان و بستری نیست و درمان محدود به همان ناحیه، همراه با تجویز آنتی بیوتیک ها و کرمهای موضعی است.
المیرا معمار ادامه داد: سوختگی بعدی در اثر تماس با برق فشار قوی ایجاد میشود که نقطه ورودی برق معمولاً اندام فوقانی و نقطه خروجی جریان اندام تحتانی است. وی افزود نوع سوم سوختگی در اثر صاعقه است که خطرناکترین نوع سوختگی است، صاعقه یا مستقیماً به فرد و یا به شیء مجاور فرد برخورد می کند. صاعقه اگر از طریق سر و یا پاها وارد شود شدیدترین نوع سوختگی را ایجاد میکند.
وی یادآور شد: مواد شیمیایی، مواد سوزانندهای هستند که یا توسط کودک بلع میشوند و یا با پوست کودک تماس پیدا میکنند، سوختگیهای خیلی شدید دستگاه گوارش از این طریق ایجاد میشود.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که سوختگی چند درجه دارد؟، گفت: سوختگی ۳ درجه دارد: نوع یک: خفیفترین نوع سوختگی است که لایه سطحی پوست (اپیدرم) درگیر میشود. در این حالت پوست متورم، گرم و قرمز است، کودک درد شدیدی دارد و معمولاً طی ۴۸ تا ۷۲ ساعت آینده بهبود پیدا میکند.
وی ادامه داد: سوختگی درجه دو شدیدتر است و علاوه بر لایه سطحی، لایه زیرین پوست (درم) را نیز درگیر میکند. این نوع سوختگی با تاول همراه است و کودک درد شدیدی ابراز میکند، زیرا پایانههای عصبی نیز درگیر شدهاند. نکته مهم این است که، در این حالت نباید برای خارج کردن مایع، تاولها را پاره کنید، زیرا باعث عفونت بیشتر در محل سوختگی میشود.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: در نوع سوم سوختگی که بسیار شدیدتر است، لایه سطحی و زیری پوست کاملاً درگیر شدهاند و تا حدی پایانهای عصبی هم از بین رفتهاند، در این نوع سوختگی درد نداریم و بهبود خود بخودی نیز حاصل نمیشود که معمولا باید پیوند (graft) از دیگر قسمتهای پوست بدن انجام گردد.
میهمان برنامه در پاسخ به این سوال که در هنگام بروز اینگونه اتفاقها چه کنیم؟، گفت: اگر مواد شیمیایی با بدن کودک تماس پیدا کرده باشد، باید فوراً لباس کودک را خارج کنیم و حتماً اندام درگیر شده را زیر آب ولرم به آرامی بشوییم. وی افزود: در مورد آتش سوزی نباید به کودک اجازه دویدن بدهیم، زیرا باعث رسیدن اکسیژن بیشتر و بزرگتر شدن شعله میگردد، باید کودک را روی زمین بغلتانیم و روی بدنش پتو و یا فرش بیاندازیم تا اکسیژن به آتش نرسد و خاموش شود.
وی ادامه داد: بلافاصله بعد از کنترل شعله، باید لباس و زیورآلات کودک را از بدنش خارج کنیم ،زیرا ۲۴ الی ۷۲ ساعت بعد از سوختگیهای شدید، تورم یا ادم بافتی خواهیم داشت، که خارج کردن این زیورآلات را غیر ممکن میسازد.
کارشناسی برنامه به والدین هشدار داد: از استفاده عسل، خمیر دندان، نمک، سیب زمینی و...، در محل سوختگی اجتناب کنید، زیرا باعث انتقال بیشتر عفونت میگردد.
میهمان برنامه در پاسخ به این سوال که از کجا تشخیص دهیم که سوختگی نیاز به مراجعه بیمارستان دارد؟، گفت: در سوختگیهای خیلی شدید با وسعت زیاد (بیش از ۱۰ درصد بدن) حتماً باید به بیمارستان مراجعه کرد. در سوختگیهایی که بیش از ۱۵ درصد سطح بدن را درگیر کرده باشد، به دلیل از دست دادن حرارت و آب، بدن با کمبود مایع مواجه خواهد شد، که در این صورت نیاز به درمان با مایعات وریدی وجود دارد.
وی یادآور شد: یک باور بین مردم رایج است که اگر دچار سوختگی شدید، اندام سوخته را در مجاورت آب سرد قرار دهید. این باور کاملاً اشتباه است، زیرا با از بین رفتن لایه سطحی پوست، دمای بدن کاهش مییابد و کودک به راحتی دمای بدن را از دست میدهد و جانش در خطر می افتد. وی توصیه کرد: برای شستشوی سوختگی، از آب ولرم استفاده کنید.
کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که آیا برای
نیاز به مصرف آنتی بیوتیک است؟، گفت: خیر، مصرف آنتی بیوتیک برای پیشگیری از بروز عفونت، ممنوع است و تنها در صورت بروز عفونت در زخم، توسط پزشک متخصص، تجویز میگردد.
وی در مورد سوختگی با مواد شیمیایی گفت: بهترین کار این است که این مواد در دسترس کودک قرار نگیرد و حتما در طبقه بالای کابینتها و با درپوشهای محکم جایگذاری شود. وی تاکید کرد: این مواد را در ظروف غیر از خود، مانند بطری نوشابه نریزید.( ظروف این مواد را عوض نکنید) در زمان آشپزی نیز، بهترین کار این است که کودک وارد آشپزخانه نشود. همچنین سعی کنید کتری آب جوش و قابلمه غذا را در شعلههای عقبتر گاز قرار دهید.
وی توصیه کرد: در موقع استحمام کودک حتماً قبل از قرار دادن کودک در وان حمام، حرارت آب وان را چک کنید. پس از درست کردن شیر خشک کودک نیز، حتماً دمای شیر موجود در شیشه شیر را کنترل کنید.
برنامه مادر کودک همه روزه از شنبه تا پنجشنبه ساعت ۹ صبح از شبکه سلامت سیما پخش میشود.