در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما مهدی یدالله زاده فوق تخصص ریه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در خصوص «آثار و عواقب آلودگی هوا بر ریهها» به بحث و گفتگو پرداخت.
کارشناس برنامه با بیان این مطلب که آلودگی هوا از دو بعد مورد بررسی قرار میگیرد، گفت: بعد اول: آلودگیهای خارج از محیط خانه است که بیشتر در شهرهای صنعتی دیده میشود و ناشی از تولید گازهای گلخانهای، سوختهای فسیلی و حتی فورانهای آتشفشانی است.
وی افزود: نوع دوم، آلودگی در داخل خانههاست، که عمدتاً ناشی از وسایلی است که در محیط خانه از آنها استفاده میکنیم و یا به عنوان تزئین، فرش زیر پا و یا حتی مواد صنعتی که در دیوارها به کار رفته است، ایجاد میشود. این اجزا موادی از خود ساطع میکنند که به آهستگی میتواند باعث آلودگی محل سکونت شود. این مواد وارد ریهها میشوند و به عنوان اولین عضوی که با این آلایندهها تماس دارند، مورد آسیب قرار میگیرند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: ریهها اولین عضوی هستند که با ورود به فضای آلوده واکنش نشان میدهند. از طرف دیگر واکنشی است که سیستم دفاعی بدن به این ذرات نشان میدهد، و افراد را مستعد ابتلا به عفونتهای ریه، سوزش و خارش در مخاطات تنفسی، چشم، گوش، حلق و حنجره میکند. همچنین افزود: وقتی این مواد از سطح دفاعی بدن عبور میکنند و وارد خون میشوند، بر ارگانهای دیگر بدن از جمله کلیهها، کبد، مغز و عروق اثر میگذارند و باعث افزایش حوادث قلبی عروقی از جمله: سکته های قلبی و مغزی، زوال عقل (بروز آلزایمر و دمانس) و از طرف دیگر باعث ناباروری، تولد جنین نارس و افزایش میزان آنومالی ها و ناهنجاریهای جنینی میشود.
وی در پاسخ به این سوال که بهترین کار در روزهای آلودگی هوا چیست؟، گفت: در زمانهای آلودگی هوا بهترین کار عدم مواجهه با هوای آلوده است: از منزل خارج نشویم و از مکانهای با ترافیک بالا عبور نکنیم. وی تاکید کرد: کودکان، خانمهای باردار و سالمندان تا جای ممکن در هوای آلوده از منزل خارج نشوند. وقتی داخل اتومبیل هستیم پنجرهها بالا باشند و سیستم تهویه هوایی به گونهای باشد که هوای بیرون داخل اتومبیل نشود.
این فوق تخصص ریه افزود: ماسک زدن در روزهای آلودگی هوا تا حدی میتواند وضعیت تنفسی را بهبود بخشد( ذرات بزرگ معلق را میگیرد و مواجهه را کمتر میکند) هر نوع ماسکی درصدی موثر است. هرچه میزان فیلتراسیون ماسک بالاتر باشد، ورود این مواد به ریه ها کمتر خواهد بود (ماسکN95) وی تاکید کرد: این ماسکها نیاز است بطور مرتب تعویض شوند.
مهدی یدالله زاده توصیه کرد: در روزهای آلودگی هوا به تغذیه خود بهبود بخشید، وی به استفاده از شیر و مایعات بیشتر تاکید کرد و گفت: سبزیجات و میوه جات در دفع بیشتر سموم از بدن بسیار مؤثرند. همچنین یادآور شد: استراحت و خواب کافی، میزان استرس اکسیداتیوهایی را که این ذرات به بدن وارد میکنند، کاهش میدهد.
وی در پاسخ به این سوال که استرس اکسیداتیو چیست؟، گفت: هر مادهای که وارد بدن میشود و در جریان سوخت و ساز قرار میگیرد، ذراتی آزاد میکند که رادیکالهای آزاد نام دارد. این رادیکالها توانایی آن را دارند که با ذرات دیگر ترکیب شده و آنها را به حالت یونیزه درآورند. بطور مثال با مولکولهای سفید خون متصل میشوند و آنها را از فعالیت خارج میکنند. بدن مجبور است این مواد را از بدن خارج کند و دور بریزد.
وی ادامه داد: با مصرف مواد آنتی اکسیدان ها، میتوان از اتصال این مواد با سلولهای بدن جلوگیری کرد. به همین دلیل است که مصرف آنتی اکسیدانها تا این حد برای بدن ضروری است.
مهدی یدالله زاده در آخر توصیه کرد: کودکان، سالمندان و خانمهای باردار و همچنین افرادی که سابقه بیماریهای قلبی عروقی دارند، بسیار آسیب پذیرند و باید تا جای ممکن در روزهایی که هوا آلوده است، از حضور در فضای باز خودداری کنند و در کنار آن تا حد امکان از غذاهایی مانند: میوههای سبز رنگ میوههای نارنجی و قرمز رنگ که ظرفیت آنتی اکسیدانی بالایی دارند بیشتر استفاده کنند.
برنامه ضربان همه روزه از شنبه تا پنجشنبه ساعت۱۶ از شبکه سلامت سیما پخش میشود.